Obama’nın iki günlük Moskova ziyaretinde nükleer silahsızlanma konusundan Afganistan’a, ‘füze kalkanı’ projesinden NATO’nun genişlemesine kadar pek çok konu ele alınıp görüşülecek
Tüm dünyanın gözü bugün Moskova'da düzenlenecek Rusya-ABD zirvesine çevrişmiş durumda. Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev’le ABD Başkanı Barack Obama'nın buluşmasında, iki ülke ilişkilerine uzun süredir egemen olan gergin, soğuk ve kuşku dolu döneme son verilerek yeni bir başlangıç yapılmaya çalışılacak. Obama’nın Moskova ziyareti iki lidere silahsızlanmadan Afganistan’a, Karabağ’dan İran’ın nükleer dosyasına, Irak’tan Doğu Avrupa ülkelerine kurulacak “füze kalkanı” ve NATO’nun yayılmasına kadar pek çok konuda yeniden diyalog kurma olanağı aranacak.
Yedi yıl aradan sonra ilk kapsamlı Rus-Amerikan Zirvesi olması açısından önem taşıyan Moskova buluşması Obama’nın başkanlığı üstlenmesinin ardından ortaya attığı ve henüz pratiğe kavuşmayan 'yeni açılımlar' çerçevesinde de ele alınmayı hakediyor.
İLİŞKİLER RESETLENECEK
İki liderin süresi aralık ayında dolacak Stratejik Silahların İndirimi Antlaşması’nın (START) yerini alacak bir çerçeve belgesini imzalaması planlanıyor. ABD’li yetkililer, anlaşmayla iki süper gücün elinde bulundurabileceği nükleer silah sayısının 1500’e kadar düşürülebileceğini söylüyor. Tarafların, Afganistan’a silah taşıyan ABD uçaklarının Rus hava sahasını kullanabilmesiyle ilgili bir anlaşma imzalaması da bekleniyor. Rus-ABD ilişkileri, dönemin Başkanı George Bush’un Avrupa’ya ‘füze kalkanı’ kurma planı üzerine gerginleşmiş ve kendisinin hedef alındığını düşünen Rusya, füzelerini Batı’ya yöneltme tehdidinde bulunmuştu.
Olağanüstü güvenlik önlemleri alındı
Ziyaret nedeniyle Rusya özel güvenlik birimleri alarm durumuna geçti. Moskova bölgesi hava sahasının korunması için, askeri üslerde savaş uçakları kalkışa hazır bekletiliyor. Moskova hava sahasında iki gün boyunca uçuşlara sınırlama getirildi. İki liderin görüşmelerini takip etmek için binden fazla basın mensubu akredite olmuş durumda. Onlarca farklı protesto talepleri, şehir yönetimi tarafından kabul edilmedi. Korsan göstericiler için de polis önlem aldı. Çevik kuvvet OMON ve özel birliklerden oluşan 10 bin kişilik bir ordu, Obama'nın güvenliğinden sorumlu olacak.
Nükleer silahların 3/2'si her iki ülkeye ait
ABD ve Rusya dünyanın en büyük nükleer güce sahip iki ülkesi durumunda. Her iki ülke lideri 5 Aralık 2009'da süresi dolacak olan, 1991'de imzalanan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (START1) yerini alacak yeni bir anlaşma üzerinde çalışıyor.
ABD: START'ın öngördüğü sayım kuralları uyarınca Ocak 2009 itibarıyla ABD'nin 5 bin 200 nükleer savaş başlığının bulunduğu; kullanıma hazır 2700 (2 bini stratejik, 500 stratejik olmayan -taktik-) savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor. Rusya ile ABD arasındaki 2002 Moskova Anlaşmasına (Stratejik Saldırı Silahlarının İndirimi Anlaşması-SORT) uyarınca iki ülkenin de kullanıma hazır savaş başlıklarını 2012'ye kadar 1700-2200'e indirmesi gerekiyor.
RUSYA: Rusya'nın 14 bin civarında nükleer silahı olduğu tahmin ediliyor, ancak toplam silah deposu, taktik nükleer silahların tam sayısı hesaplanmadığı için kesin olarak bilinmiyor. START 1 koşulları uyarınca, Rusya'nın nükleer savaş başlıklarını Temmuz 2008'e kadar 4138'e indirmesi gerekiyordu.
