İHD Diyarbakır Şubesi, 2009 yılının ilk 6 ayını kapsayan hak ihlalleri raporunu açıkladı. Raporda 2009'un ilk altı ayında 131 bin 249 hak ihlalinin yaşandığı belirtilirken, yerel seçimlerde DTP'ye oy verdikleri iddiasıyla 112 bin 18 kişinin yeşil kartının iptal edildiğini söyledi.
İHD Diyarbakır Şubesi 2009 yılının ilk 6 ayında yaşanan hak ihlalleri ile ilgili hazırladığı raporu dernek binasında yaptığı basın toplantısıyla kamuoyuna açıkladı. İHD Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erbey ve İHD Bölge Temsilcisi ile İHD yöneticilerinin katıldığı toplantıda geçen yıla oranla hak ihlallerinde artış olduğu tespit edildi. İHD Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erbey rapora ilişkin açıklamasında insan hakları ihlallerinin önlenmesinin ancak Kürt sorunun çözümü ile mümkün olacağını belirterek, '2009 yılının ilk 3 ayında ihlallerin kısmen de olsa azaldığını görmek bizleri sevindirmesine rağmen, 29 Mart yerel seçimlerden sonra birden patlayan ihlaller kaygılarımızı yeniden arttırdı' dedi.
DTP'ye oy verenlerin yeşil kartları iptal edildi
Yerel seçimlerden 14 gün sonra DTP'ye yönelik başlatılan operasyonu hatırlatan Erbey, DTP, KESK, ve diğer sivil toplum örgütlerine yönelik operasyon, gözaltı ve tutuklamaları cadı avı olarak nitelendirdi. Seçimden özellikle ilçelerde DTP'ye oy veren çok sayıda kişinin yeşil kartının iptal edildiğini ifade etti.
DTP'ye yönelik operasyonda 945 kişinin gözaltına alındığını ve bunlardan 414'ünün tutuklandığını kaydeden Erbey, 'Birçok kişi, yasaya insan hakları hukukuna aykırı ortam ve telefon dinlemeleri sonucunda çok sıradan konuşmalar aleyhlerine delil teşkil edecek şekilde tutuklanmıştır. Verilen gizlilik kararı nedeniyle şüpheliler ve avukatlar dosyaları inceleme imkânına sahip olmazken, dosyaya ait bilgiler el altından yasaya aykırı bir şekilde basına servis edilmiş, yapılan suç duyuruları ve gizlilik kararının basına da uygulanması istemi kabul görmemiştir. Gözaltına alınanlar ne ile suçlandıklarını bilmeden kamuoyu nezdinde suçlu ilan edilmişlerdir' dedi.
Devletin sosyal devlet anlayışı ile hareket etmesi gerektiğini söyleyen Erbey, 'Devletin, özellikle seçimlerde halka karşı yeşil kartı koz olarak kullandığı yönünde çok önemli emareler vardır' dedi. Yeşil kart iptalinin seçimlerden sonra arttığına dikkat çeken Erbey, seçimlerden sonra bölgede 112 bin 18 kişinin yeşil kartının iptal edildiğini söyledi.
501 kişi gözaltına alındı
Bölgede inançları nedeniyle ayrımcılığa uğradığını beyan eden 5 kişinin kendilerine başvurduğunu söyleyen Erbey, 'Bölgemizde en fazla kangren haline gelen konu ceza ve tutukevlerinde yaşanan ihlallerdir' diye konuştu. Erbey, Batman Cezaevi'nde intihar ettiği belirtilen Recep Çelik'in durumuna dikkat çekerek, 'Yakın zamanda cezaevlerindeki koşullardan ve baskıdan dolayı bir patlama yaşanırsa sakın kimse şaşırmasın' dedi. Cezaevlerinde 677 hak ihlali tespit ettiklerini söyleyen Erbey, güvenlik güçlerinin müdahale ettiği gösteri ve toplantıların sayısının 47 olduğunu ve bu olaylar sonucu 501 kişinin gözaltına alındığını belirtti.
İlk altı ayda 73 eve baskın düzenlendiğini belirten Erbey, baskınlar sırasında güvenlik güçlerinin evdekilere sert müdahalede bulunduklarına dair başvuru aldıklarını kaydetti. Diyarbakır'ın Ofis semtinde bir eve giden polislerin evde misafir olarak kalan bir kadına yönelik cinsel şiddet hakkında Cumhuriyet Savcılığı'nın soruşturma başlattığını söyleyen Erbey, olayın herkesi şok ettiğini söyledi. 21 kişinin gözaltında işkence ve kötü muamele ile İHD'ye başvuruda bulunduğunu belirten Erbey, gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muamele iddiasıyla 109 kişinin başvuruda bulunduğunu dile getirdi.
Ajanlık dayatmaları artıyor
Koruculuğun ciddi hak ihlallerinin yaşanmasına sebebiyet verdiğini söyleyen Erbey, 'Devletin Kürt sorununa karşı güvenlik perspektifli yaklaşımının sonu hep ölüm ve gözyaşı olmuştur. 2009 yılı ilk 6 ayda köy korucuları tarafından yapılan yaşam hakkı ihlali sonucunda 49 kişi ölmüş, 8 kişi ise yaralanmıştır. Korucuların karıştığı işkence ve kötü muamele ile ilgili 33 olay tespit edilmiştir' diye kaydetti. Son dönemlerde ajanlık dayatmalarının artığına da dikkat çekerek, güvenlik güçleri tarafından 7 kişinin kaçırıldığı ve ajanlık tehdidi aldığı iddiası ile kendilerine başvuruda bulunulduğunu söyledi. Erbey, Toplumsal gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 215 kişin de dövülüp yaralandığını belirtti.
Erbey'in açıklamasının ardından İHD Bölge Temsilcisi Ali Akıncı, 2006, 2007, 2008 ve 2009'un ilk 6 ayında yaşanan hak ihlallerin karşılaştırmalı bilançosunu açıkladı. Bilançoya göre, çatışmalardan kaynaklı ölü ve yaralı sayısında düşüş yaşanırken, işkence ve kötü muameleden kaynaklanan 560 hak ihlalinin yaşandığı bunlardan 49'unun ölümle sonuçlandığı belirlendi. Bilançoya göre 2008'de cezaevlerindeki ihlallerin sayısı 351 iken 2009'un ilk 6 ayında bu sayı 677'ye çıktı. Bölge raporunda ortaya çıkan bir başka nokta ise kamuoyunun gündemine girmeyen mültecilere yönelik hak ihlallerinin ceza evleri ve yeşil kartların iptalinde yaşanan ihlallerden sonra gelmesi oldu. Raporda toplam yaşanan 131 bin 249 hak ihlali vakasıyla da önceki yıllara oranla hak ihlallerinde yüzde yüz gibi bir artış yaşandı.
ANF
