Filistin’in Birleşmiş Milletler (BM)
temsilcisi Riyad Mansour, cuma günü Gazze’de gerçekleşen protestolarda, en az
17 Filistinli’nin hayatını kaybettiğini, bin 400’den fazla kişinin de
yaralandığını söyledi. İsrailli yetkililer de, İsrail-Gazze sınırındaki
protestolara on binlerce kişinin katıldığını ifade etti. Protestolarda, göz
yaşartıcı gaz ve plastik merminin yanı sıra yer yer gerçek mermi de kullanıldığı;
protestocuların ise çoğunlukla sınırdan uzak durduğu, şiddet olaylarına
karışmadığı, bazılarının ise taş attığı belirtildi.
Filistin’den BM’ye çağrı
BMGK'ya mektup gönderen Filistin
temsilcisi Mansour, uluslararası topluma, İsrail'in işgal altındaki Filistin
topraklarındaki yasa dışı eylemlerini kınaması çağrısı yaptı. Mansur, BMGK'nin
uluslararası barış ve güvenliğin korunması sorumluluğu yerine getirmesi, İsrail
işgaline son vermesi ve İsrail'i işlediği bütün suçlardan sorumlu tutması
gerektiğini vurguladı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da
BM’ye seslenerek, Filistin halkına uluslararası koruma sağlamak için acilen
harekete geçmesi çağrısında bulundu. Filistin televizyonunda yayınlanan
konuşmasında Abbas, Gazze sınırında yaşanan olaylarda çok sayıda Filistinlinin
‘şehit düşmesinden’ tamamen İsrail'in sorumlu olduğunu belirtti.Abbas,
"Bir sonraki Arap Zirvesi'nde mesajımız açık olacak ve ulusal ilkelere
bağlılığı temsil edilecek" diye konuştu.
İsrail: Ana azmettiricilere ateş edildi
İsrail Savunma Güçleri’nden (IDF)
yapılan açıklamada ise binlerce Filistinli’nin ‘Gazze Şeridi’nde isyan
çıkardığı, lastikler yaktığı ve güvenlik çitlerine taş attığı’ bilgisine yer
verildi. İsrail ordusu da taş ve molotof kokteyli atan göstericilere, göz yaşartıcı
gaz ve ateş ile karşılık verildiğini duyurdu. Yapılan açıklamada 6 farklı yerde
"isyanların" başladığı ve "ana azmettiricilere" ateş
açıldığı belirtildi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
(BMGK), Kuveyt’in çağrısıyla dün acil olarak toplanırken; diplomatlar, kapalı
kapılar ardında yapılan görüşmelerde BMGK'nin ortak bir açıklama kabul etmesi
ve yayımlamasının talep edildiğini ancak böyle bir açıklama üzerinde anlaşmaya
varılamayınca açık oturumda toplanma kararı aldıklarını bildirdi.
“Durum, önümüzdeki günlerde
kötüleşebilir”
BM Siyasi İşlerden Sorumlu Genel
Sekreter Yardımcısı Tayé-Brook Zerihoun, konseyde yaptığı konuşmada, mart ayı
boyunca Gazze’nin farklı yerlerinde 30 bin civarında insanın protesto
gösterilerine katıldığını söyledi. Protestoların başlamasının hemen ardından
durumun can kayıplarının yaşadığı bir noktaya geldiğini kaydeden Zerihoun, bazı
protestocuların hayatını kaybetmesine İsrail askerlerinin gerçek mermi
kullanmasının sebep olduğunu ifade etti.
Gazze'de düzenlenen yürüyüşte göstericilerin
birçoğunun sınır hattından uzak durduğunu ve şiddet olaylarına karışmadığını,
bazı göstericilerin ise taş fırlattığını aktaran BM Genel Sekreter Yardımcısı,
“Gazze'deki durum önümüzdeki günlerde kötüleşebilir." uyarısında bulundu.
Sivillerin ve çocukların hedef alınmaması yönündeki BM çağrısını yineleyen
Zerihoun, "İsrail uluslararası insan hakları ve insani hukuk çerçevesinde
sorumluluklarını yerine getirmeli. Ölümle sonuçlanan güç kullanımına sadece son
çare olarak başvurulmalı" dedi.
Toplantıda, İsrail güvenlik güçlerinin
raporlarına göre Filistinlilerin sınırı geçerek patlayıcı yerleştirme
girişimlerinde bulunduğu kaydedildi. Aynı zamanda, Hamas liderlerinin de bazı
gösterilere katıldığı bilgisi dile getirildi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de
yazılı bir açıklama yayımlayarak, Gazze'deki çatışmalardan derin endişe
duyduklarına dikkati çekti. Guterres, bu olaylara ilişkin bağımsız ve şeffaf
bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu.
Taraflardan, daha fazla can kaybına yol
açabilecek, sivillere zarar verecek her türlü eylemden kaçınmalarını isteyen
Guterres, bu trajedinin barış sürecinin canlandırılması aciliyetini bir kez
daha ortaya koyduğunu vurguladı.
Batı Şeria’da da eylemler var
Öte yandan, Batı Şeria’daki Ramallah ve
Hebron kentlerinde de 900’e yakın Filistinlinin katıldığı eylemlerin
düzenlendiği ve Nablus’ta 27 kişinin çatışmalarda yaralandığı belirtildi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in
Gazze'de düzenlenen protesto gösterilerine katılan Filistinlilere yönelik
orantısız güç kullanımını kınadı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da
yaptığı açıklamada, "Gazze'de bugün barışçıl gösterilere katılan sivil ve
savunmasız Filistinlilere yönelik İsrail saldırısını en sert biçimde kınıyoruz.
Bölgede yaşanan can kayıplarını ve yaralanmaları, insanlık onurunun ayaklar
altına alınmasını ve uluslararası hukukun ihlal edilmesini kabul etmek mümkün
değildir. Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası toplumu göreve
çağırıyoruz" dedi.
Ne olmuştu?
İsrail'in 30 Mart 1976'da Filistinlilere
ait binlerce dönüm araziye el koymasının ardından yaşanan olayların anıldığı
"Toprak Günü"nde, Filistinli grupların günler öncesinden yaptığı
‘Büyük Dönüş Yürüyüşü’ çağrısına katılmak için halk cuma sabah saatlerinden
itibaren sınıra akın etmişti.
Filistinliler 6 hafta sürmesi planlanan
eylem nedeniyle sınır bölgelerinde çadırlar kurmuştu. Filistin medyası 7 bin
kişinin, Fransız haber ajansı AFP ise en az 10 bin kişinin protestoya
katıldığını bildiriyor.