Erdoğan'ın dayatmasıyla istifa eden
İstanbul belediye başkanı Kadir Topbaş gider ayak belediyede borç
bırakmadıklarını söylemişti.
Neki ardından milyarlarca TL borç
bıraktığı açığa çıkmıştı. İstifa etmede sırada duran Ankara belediye başkanı
Gökçede aynı durumda. Keza Sayıştayın raporları, “Borçlu bir belediye
bırakmıyorum” diyerek istifa eden İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski başkanı
Kadir Topbaş’ı yalanladı. Sayıştay raporlarına göre, belediyenin 2016
bilançosuna göre ödenemeyen 1.9 milyar TL, kamu idaresine 450 milyon TL ve kısa
vadeli 953 milyon TL dış borcu ortaya çıktı. İstifası gündemde olan Ankara
Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in yönettiği belediye bilançosunda da
kısa vadeli 941 milyon TL iç borç, kamu idarelerine 376 milyon TL, ödenemeyen
de 1 milyar TL emanet borç olduğu tespit edildi. Sayıştay, 2016 yılındaki
belediye hesaplarına ilişkin denetim raporlarını açıkladı. AKP’de ‘metal
yorgunluğu’ mağduru olan ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla istifa
eden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, görevi bırakırken
“Borçlu bir belediye bırakmıyorum, bunu özellikle ifade etmek isterim” ifadelerini
kullansa da Sayıştay raporlarında yer alan bilgiler Topbaş’ı haksız çıkardı.
Önümüzdeki günlerde görevi bırakması beklenen Ankara Büyükşehir Belediye
Başkanı Melih Gökçek ise istifası halinde Ankara’nın sırtına yüz milyonlarca
lira borç bırakacak.
Milyarları geçti
Sayıştay raporlarında yer alan İstanbul
Büyükşehir Belediyesi bilançosunda, Maliye Bakanlığı Genel Bütçe Muhasebe
Yönetmeliği’ne göre Faaliyet Borçları başlığı altında “mali yıl içinde ödeme
emri belgesine bağlandığı halde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat
etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için”
kullanılan Bütçe Emanetleri Hesabı’nda 1 milyar 892 milyon 856 bin TL
ödenemeyen tutar yer aldı. İstanbul’un kısa vadeli iç borçlar hesabında da 450
milyonu kamu idarelerine 52 milyonu da banka kredileri olmak üzere toplam 502
milyon TL yer aldı. Yönetmeliğe göre İstanbul’un “Bu hesap grubu, vadesi
faaliyet dönemiyle sınırlı dış mali borçlar ile dönem sonunda vadesine bir
yıldan az süre kalan uzun vadeli dış mali borçlara ait anapara ve anaparaya
eklenen veya düşülen kur farklarının izlenmesi” için tanımlanan Kısa Vadeli Dış
Mali Borçlar hesabındaki 953 milyon TL’lik tutar dikkat çekti. Ayrıca Topbaş’ın
2016 yılında iç borç için 11 milyon, dış borç için ise 82 milyon olmak üzere
toplam 94 milyon TL faiz ödediği belirlendi. Belediye faaliyet sonuçları
tablosuna göre, görev zararları için ödenen 15 milyon TL, “döviz mevcudunun
değerlendirmesinde oluşan olumsuz kur farkları” nedeniyle de 35 milyon TL
ödendiği tespit edildi.
Gökçek’in defteri
Günlerdir hakkında her gün istifa
dedikoduları yer alan Gökçek’in yönettiği Ankara hesaplarındaki son iki yılda
sıfırlanmış bazı borç kalemlerinin 2016 yılında artışa geçmesi dikkat çekti.
Sayıştay raporunda yer alan bilançoda, Ankara’nın kısa vadeli iç mali borçları
2016’da son yılların aksine katlanarak 941 milyon TL’ye yükseldi. Belediyenin
ödenemeyen borçları izlediği Faaliyet Borçları kaleminde de 1 milyar 55 milyon
TL değerindeki tutar yer aldı. Ayrıca Gökçek’in uzun vadeli iç mali borçları
toplamının 1 milyar 665 milyon TL olduğu belirlendi. Uzun vadeli yabancı
kaynaklar hesabındaki borç tutarı da son bir yılda 2.1 milyar TL’den 1 milyar
685 milyon TL’ye düştü. Gökçek’in 2016’da 174 milyon TL faiz ödediği ve
Ankara’nın hesap çizelgelerinin İstanbul kadar ayrıntılı olarak Sayıştay’a
gönderilmemesi de dikkat çekti. Yapılan incelemelerde Gökçek’in Ağustos 2016’da
60 ay vade ile 200 milyon TL banka kredisi aldığı, Şubat 2019’a kadar yapılacak
ödemeler için belediye bütçesinden 114 milyon TL faiz ödeneceği ve bunların
yanlış hesaplara kaydedildiği belirlendi. Ayrıca kira süreleri sona eren bazı
taşınmazların yeniden ihale ile kiraya verilmesi gerekirken eski kiracıların
sözleşmelerinin uzatıldığı, kurum personeli ile ilgili iş sağlığı ve güvenliği
hususunda yeterli tedbirlerin alınmadığı tespitleri yer aldı.
Tespit edilen usulsüzlükler
Sayıştay’ın tespit ettiği bulgular
arasında İstanbul için en dikkat çekeni mevzuattaki şartları taşımayan
personelin belediyeye ait şirket yönetim kurullarında görevlendirilmesine
ilişkin tespitleri oldu. Sayıştay, belediye şirketlerinin yönetim kurullarında
görevlendirilen 6 mühendis, 3 mimar, bir uzman ve 8 danışman kadrolarında
çalışan personelin “yönetici sıfatına haiz personel” sayılmayacağı
değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca, tespitler arasında belediyenin kendisine
bağlı şirketlerden kâr paylarını almaması, Gecekondu Kanunu gereğince yalnızca
bu kanunda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi için kullanılması gereken
paraların belediyenin genel hesaplarına aktarıldığı, belediyeye ait
taşınmazların kiraya verilmesinde yapılan ihale usulsüzlükleri de yer aldı.
İnsan hakları