İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 2017’nin İlk 3 ayında meydana gelen hak ihalleri raporunu açıkladı.
İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, bölgede 7907 insan hakkı ihlali yaşandığını belirterek “Diyalog dışı çözüm yöntemlerinde ısrar, geride toplumsal yaşamını derinden etkileyen ve yaşamını yitiren insanların istatistiklere eklendiği korkunç ve acı bir savaş tablosu bırakıyor. Her şart altında yaşam hakkının kutsallığına inanan biz insan hakları savunucuları, bu vesileyle buradan bir kez daha, sorunun demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi çağrısında bulunuyoruz” diye konuştu.
HER ALANDA HAK İHLALİ VAR
2017 yılının ilk 3 ayında hak ihlallerinin artış göstererek devam ettiğini belirten Bilici, bu süreçte yargısız infazlar, işkence, kötü muamele, toplanma ve gösteri hakkına yönelik yasaklar, müdahaleler, düşünce ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, kadına ve çocuklara yönelik şiddet, ekonomik ve sosyal haklardaki kayıplar gibi pek çok değişik ve kategorik konularda ihlallerin açığa çıktığını anlattı.
CEZAEVLERİNDE HAK İHLALLERİ
Bilici, sadece dışarının değil cezaevlerinin de hak ihlallerinden nasibini aldığını belirterek, şunları aktardı: “OHAL ilanı ve uygulama süreciyle paralellik gösteren hapishane ihlalleri, sürgünler, sağlık hakkı, işkence ve kötü muamele, disiplin soruşturmaları, tecrit etme, haberleşme, iletişim ve aile görüşü haklarının kısıtlanması gibi konularda açığa çıkmıştır. Hapishanelerden mektup aracılığı ile bizlere hukuki yardım ve duyarlılık çağrısı talebiyle başvuruda bulunan mahpuslar, sevkler sırasında çıplak arama ve fiziki işkence, kelepçeli tedavi, hastane ve revire çıkarılmama, kamera ile gözetilme, teşhir niteliği taşıyan yaka kartı takmaya zorlama, infaz koruma memurlarının tehditlerine maruz kalma gibi konularda yaşadıkları mağduriyetleri ifade etmişlerdir. Özellikle sağlık hakkı ihlallerinin hala devam ettiğini, derneğimizin tespit ettiği verilere göre 323’ü ağır olmak üzere en az 905 hasta mahpusun cezaevlerinde adeta kaderine terk edilmiş durumda olduğunu ifade etmek istiyoruz.”
SEÇİLMİŞLER HAPİSTE
2017 yılının ilk 3 ayında bölge kentlerinde, gözaltına alınan ve tutuklanan yurttaşların sayısında yaşanan artışa dikkat çeken Bilici, "HDP Eş Genel Başkanları’nın da aralarında bulunduğu 11 milletvekillinin, sadece yapmış oldukları konuşmalar nedeniyle haksız bir biçimde halen hapishanelerdir” dedi.
BASINA VE AKADEMİYE YÖNELİK BASKILAR
Basına yönelik ağır baskıların devam ettiğini vurgulayan Bilici, “Bu gün 158 gazeteci ve medya çalışanın cezaevinde bulunduğu ve 200’ü aşkın gazetecinin yargılandığı Türkiye’de, siyasi iktidar mensuplarının ‘terörist’likle itham etmekten çekinmediği gazetecilerin, haber üretmelerine yönelik engelleyici tutumlar hala devam etmektedir. OHAL kapsamında yayınlanan KHK’lerle, pek çok toplumsal kesim ağır hak ihlallerine ve mağduriyetlere maruz bırakılmıştır. Kamu çalışanları ve akademisyenler, somut hiçbir delil bulunmamasına rağmen önceden ve herhangi bir soruşturmaya tabi olmadan ‘terör faaliyetlerine destek olmakla suçlanarak ya açığa alınmış ya da ihraç edilmiştir" şeklinde konuştu.
RAKAMLARLA HAK İHLALLERİ
Yaşam Hakkı İhlalleri
Polis ve jandarma tarafından 2 kişi öldürüldü, 2 kişi yaralandı.
Cezaevlerinde 1 kişi yaşamını yitirdi.
"Faili meçhul" saldırılarda 2 kişi yaşamını yitirdi.
Resmi hata ve ihlal sonucu 118 kişi yaralandı.
Silahlı çatışmalarda 13 güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi, 16’sı yaralandı, 73 silahlı militan ve 1 sivil yaşamını yitirdi.
Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu 3 çocuk yaşamını yitirdi, 5’i çocuk 10 kişi yaralandı.
Çatışmalı Ortam Nedeniyle Yaşanan İhlalleri
13 bölge özel güvenlik bölgesi ilan edildi, 18 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Kadınlar Çocukların Yaşam Haklarına Yönelik Hak İhlalleri
Kadın intiharları 5, aile içi şiddete uğrayan 13 kadın yaşamını yitirdi, 8 kadın yaralandı, toplumsal alanda şiddete uğrayan 3 kadın yaşamını yitirdi, 2 kadın yaralandı, 4 kadın cinsel istismara maruz bırakıldı.
4 çocuk intihar etti, 57 çocuk cinsel istismara maruz bırakıldı.
İşkence yasağı, işkence, kötü muamele, onur kırıcı ve küçük düşürücü davranış ve cezalandırma:
Gözaltında işkence ve kötü muamele 18, gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muamele 33, cezaevlerinde işkence 182, kaçırma ve ajanlık tehdidi 1, tehdit edilenler 2, gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu dövülen ve yaralananlar 30, okul şiddeti 2 kişi.
Kişi Özgürlüğü ve Güvenliğine Yönelik İhlaller:
Gözaltına alınan yetişkin bin 616, çocuk 13,toplam bin 629, tutuklananlar yetişkin 432, çocuk 1 toplam 433, ev baskınları bin 367.
Düşünce ve İfade Özgürlüğüne Yönelik İhlaller:
Yasaklanan etkinlikler 2, toplatılan ve yasaklanan yayınlar 5, baskına uğrayan gazete ve yayın organları 1, engellenen internet siteleri 2, anadili kullanma özgürlüğüne yönelik ihlaller 1.
Düşüncelerini ifade edenlere karşı açılan soruşturmalar:
Soruşturma sayısı 2, kişi sayısı 4
Düşüncelerini ifade edenlere karşı açılan davalar:
Dava sayısı 28, kişi sayısı 31.
Düşüncelerini ifade edenlere verilen cezalar:
Dosya sayısı 11, kişi sayısı 136.
Örgütlenme Özgürlüğüne Yönelik İhlaller:
Baskına veya saldırıya uğrayan siyasi parti, sendika, dernek, kültür kurumu, siyasi parti 4, belediye binası ve eklentileri 11, Kapatılan / Kapatılmak istenen siyasi parti, sendika, dernek, kültür kurumu dernek 33, eğitim ve kültür kurumu 4.
Toplantı ve Gösteri Özgürlüğüne Yönelik İhlaller:
Güvenlik güçleri tarafından müdahale edilen toplantı ve gösteriler 11, ertelenen, yasaklanan toplantı ve gösteriler 3.
Cezaevlerinde Yaşanan İhlaller:
Sevk uygulamaları 407, sağlık hakkı ihlali 15, aile görüşü engellenenler 10, tecrit ve izolasyon 19, disiplin cezası verilenler 2, haberleşme hakları engellenenler 2, sosyal etkinlik hakları engellenenler 33, cezaevlerinde diğer ihlaller 21.
Ekonomik ve Sosyal Haklara Yönelik İhlaller
İş kazaları iş kazalarında ölenler 8, iş kazalarında yaralananlar 6, işten çıkarılanlar 848, açığa alınanlar 201, ihraç edilenler bin 698, idari soruşturmalar 83.
Diğer hak ihlalleri:
Kayyum (Belediye) 29, sağlık hakkı ihlali 98, konut kakı ihlali 1.