Türkiye’de zenginler ile yoksullar
arasında gelir dağılımındaki adaletsizlik büyüyor. Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de en zenginler ile en yoksullar arasında gelir
farkı 8 katına yaklaştı.
En zenginler ‘ranttan’ büyük vurgunlar
yaparken, en yoksullar ise simit parasına denk gelen ‘yevmiye’ artışları ve
sosyal yardımlarla yetinmeye mecbur bırakılıyor.
TÜİK’in 2016 verilerine göre gelir
dağılımındaki adaletsizlik şöyle:
- En zengin yüzde 20’lik dilimin toplam
gelirden aldığı pay, en yoksul yüzde 20’lik dilimin 7.7 katı.
- Gelir dağılımında eşitliksiz de 2015
yılına göre 0.007 puan artarak 0.404’e yükseldi.
- Bu sonuçlarla Türkiye, OECD ülkeleri
arasında gelir dağılım en adaletsiz 4’üncü.
- En zengin yüzde 20’nin payı yüzde
47.2. Bu 2015’e göre 0.7 puanlık bir artışa işaret ediyor.
- En yoksul yüzde 20’nin payı yüzde 6.2.
Bu da ancak 0.1 puanlık bir artış demek.
- En zenginlerin payındaki artışın
nedenleri: Menkul kıymet kazançları, dolar kuru, faiz ve müteşebbis
kazançlarındaki artış.
- En yoksullar ‘yevmiye’ artışıyla
yetinirken asıl gelir kaynakları sosyal yardımlar.
Nüfusun yüzde 14.3’ü, yani 11 milyon 26
bin kişi yoksulluk sınırının altında (yıllık geliri 7 bin 116 liranın altında,
günlüğü 20 lirayı bulmuyor).
Sürekli yoksulların (dört yıllık veri
döneminde üç yıldan en az ikisinde de yoksulluk sınırının altında kalanlar)
oranı yüzde 14.6.
Orta alt grubun (ikinci yüzde 20’lik
dilim) gelir payı, 2015’te yüzde 10.7 iken 2016’da yüzde 10.6’ya indi. Orta
grubun (üçüncü yüzde 20’lik dilim) payı yüzde 15.2’den yüzde 15’e indi. Orta
üst grubun (dördüncü yüzde 20’lik dilim) payı da yüzde 21.5’ten yüzde 21.1’e
geriledi.
Nüfusun yüzde 68’ninin borcu var
Nüfusun yüzde 37.7’si (29 milyon) iki
günde bir et, balık, tavuk içeren bir yemeği karşılayamıyor. Bu oran 2015
yılında yüzde 35.8’di.
Nüfusun yüzde 68’inin (52.4 milyon)
borcu var? Bu borcunun yük getirdiğini söyleyenlerin oranı da yüzde 21.9.
50.8 milyon kişi yani nüfusun yüzde
66’sı bir haftalık tatil masraflarını karşılayamayacak durumda.
Nüfusun yüzde 65.4 yıpranmış eskimiş
mobilyasını değiştiremiyor, yüzde 17.4’ü için konut masrafları ağır yük.
Maddi yoksunluk çekenlerin 2015 yılında
yüzde 30.3 iken 2016 yılında 2.6 puanlık artışla yüzde 32.9’a yükseldi (Maddi
yoksunluk çekenler çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil
sahipliği ile beklenmedik harcama, evden uzakta bir haftalık tatil, kira, konut
kredisi, borç ödemesi, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek ve ısınma
ihtiyacının ekonomik olarak karşılanıp karşılanmadığı olarak sıralanan dokuz
maddenin en az dördünü karşılayamayanlardan oluşuyor).