Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2012
verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 400 bin çocuk işçi mevsimlik tarımda
çalışıyor. Suriye savaşının tetiklediği insani krizle birlikte, 2012 yılından
bu yana sayısı her geçen gün artan mülteci nüfus içerisinde de çocuk işçiliği
ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Ancak güncellenmiş resmi bir istatistik yok.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar
Konfederasyonu (TESK) ve UNICEF Türkiye Temsilciliği işbirliğinde geçen temmuz
ayında düzenlenen ‘Çocuk Hakları ve İş İlişkileri’ toplantısında UNICEF Türkiye
Temsilcisi Philippe Duamelle, Türkiye’de halen 850 bin çocuğun işçi olarak
çalıştırıldığını, bunlardan yaklaşık 400 bininin mevsimlik tarım işlerinde
çalıştırıldığını söyledi.
BU ÇOCUKLARIN KAÇI OKULLU?
Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz’ın, CHP
İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesine verdiği yanıta göre
Türkiye’de 2016-2017 eğitim yılı itibariyle mevsimlik tarım işçisi ailelerin
e-Okul’a kayıtlı çocuklarının sayısı 22 bin 414. Taşımalı eğitim kapsamında
olan bu öğrencilerin kayıtları bakanlığın sistemindeki ‘Taşımalı Öğrenci
Modülü’ üzerinden tutuluyor.
'BİZE DİNLENMEK, TATİL YOK'
Azize Şengel 17 yaşında. Hürriyet’ten
Gülseven Özkan’ın haberine göre, 12 kardeşli bir ailede büyüyen ve ailesiyle
Şanlıurfa’nın Şekerli köyünde yaşayan Azize, bu yıl 11’inci sınıfa geçti.
Azize, okul tatile girer girmez altı kardeşi ve akrabalarıyla soluğu önce
Malatya’da kayısı tarlasında aldı. Azize, her sabah 05.00’te kalkıp 06.00’da
işbaşı yaparak, akşam 18.00’e kadar ter döküp, günde 50 liraya kayısı toplamış.
Burada geçen 40 günün ardından bu kez günde 45 lira kazanmak için fındık
toplamaya Ordu’nun yolunu tutmuş. Şengel, şunları söylüyor:
“Bize dinlenmek yok. Üniversiteye
hazırlanacağım ama henüz kitap bile açamadım. Kardeşlerimin ihtiyacı ve ev
masraflarından para artarsa okul harçlığımı çıkarmış olacağım. Okula döndüğümde
arkadaşlarım tatillerini anlatıyor, üzülüyorum ama 11 yaşından beri çalıştığım,
kimseye muhtaç olmadığım için de gururluyum. Okulun açılmasını iple çekiyorum.
Resim öğretmeni olmak istiyorum.”
Bu sene TEOG’a hazırlananan kardeşi
Ahmet ise "büyüyünce diş hekimi olacağım. Kazandığım parayla kardeşlerimi
geçindireceğim” diyor. Şengel kardeşlerden Hanife de 7’nci sınıfa gidiyor
'AĞLAYARAK OKULU BIRAKTIM'
Yazın şehirden şehre yolculuk yapan
Azize Şengel’in 12 kardeşinden 16 yaşındaki Mahsun ve Sümeyye’nin hikâyesi de
yürek burkuyor. Ortaokuldan sonra liseye devam edemediğini anlatan Mahsun, “Çok
kardeştik ve hepimiz okula gidemeyeceğimiz için bırakmak zorunda kaldım. Yazın
tarlalara gidiyor, kışın hayvanlara bakıyorum. Okulu bıraktığımda çok ağladım
ama 10 yaşından beri böyle çalışıyorum. Mecburuz. Okusaydım belki avukat
olurdum” diyerek yarım kalan hayalini paylaşıyor. 19 yaşındaki Sümeyye de ortaokuldan
sonra liseye devam edemeyenlerden, “Kardeşlerime bakmak için okulu bıraktım.
Çok üzüldüm, ağladım ama ne yapalım… Şiir yazmayı çok seviyorum, çalışmadan
arta kalan zamanlarda şiir yazıyorum” diyor.
NE İÇME SUYU NE DE ELEKTRİK
Hayata Destek Derneği’nin 2014’te 9
ilde yaptığı saha çalışmalarıyla gerçekleştirdiği ‘Mevsimlik Gezici Tarım
İşçiliği 2014 Araştırma Raporu’na göre;
- Mevsimlik tarım işçisi ailelerin yüzde
82’si ortalama 7 kişilik aileler olarak 16 metrekarelik çadırda kalıyor.
- Yüzde 70’i içme suyuna zorlukla
erişiyor.
- Ailelerin yüzde 56’sının elektriğe
erişimi yok.
- Çocuk işçiler ve ailelerinin yüzde
68’i haftanın yedi günü, tatil yapmadan çalışıyor. Yüzde 24’ü ise haftanın beş
veya altı günü tarlada işbaşı yapıyor.
- Çocuklar da dahil olmak üzere
mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 45’i 9 ila 11 saat arası çalışırken, diğer
yüzde 45’lik kesim 11 saatten de fazla mesai yapıyor.
- Çocuk işçilerin ve ailelerinin yüzde
25’i yürüyerek, yüzde 50’si ise traktör kasalarında ve hayati risk barındıran
koşullarda tarlalara yolculuk ediyor.
- Mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 70’i
günde 40 TL’nin altında yevmiye ile çalışıyor. En fazla 60 TL alıyorlar.
- 2013- 2016 yılları arasında tarım iş
kolunda çalışırken 98 çocuk hayatını kaybetti.
- Çalışan çocukların yüzde 40’ı
çocukluklarını göç yollarında geçiriyor.