Anayasa Komisyonu’nda iç tüzük değişikliği
görüşmeleri devam ederken, Genel Kurul gündeminde de AKP’nin birçok düzenlemeyi
hızla geçirmek için başvurduğu “torba yasa” yöntemiyle getirdiği düzenlemelere
dair tasarılar var. Bölge Adliye ve ‘Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde
Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın görüşmeleri halen devam ederken, ardından
da “İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı” gündeme gelecek.
Önümüzdeki haftaya kadar Genel Kurul’dan
geçmesi beklenen tasarı, 42 maddeden oluşurken, yargının “arabuluculuk kurumu”
eliyle taşeronlaştırılması ve özelleştirilmesini kapsıyor.
İşçiye mahkeme yolu kapanacak
Dihaber’in aktardığı habere göre, 15
yıldır süregelen emekçi haklarında sermaye lehine vurulan son darbelerden biri olarak
değerlendirilen tasarı, ‘arabuluculuk kurumu’nun zorunlu hale getirilmesini ön
görüyor. Tasarının yasallaşması durumunda işçiler, haklarını mahkemelerde
arayamayacak duruma gelecek. Böylesi bir mekanizmanın zorunlu hale
getirilmesini Anayasa’nın ‘Yargı Yetkisi’ başlıklı 9’uncu maddesinin ihlali
olarak değerlendiren muhalefet, emekçinin işveren karşısında hukukun
güvencesinden yoksun bırakılarak arabuluculuk mekanizmasına mahkum edileceği
konusunda hem fikir.
Tasarının 3’üncü maddesinde yer alan
düzenlemeyle; bir işçi, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi
alacağı ile işe iade talebine dönük dava açmadan önce arabulucuya başvurmak
zorunda kalacak. Bu zorunluluk ile işçiler hak arama hürriyetinin ihlali ile
karşı karşıya kalacak. Mekanizmanın kendisi de işveren lehine işçinin ikna
edilmesine hizmet eden bir kurum rolü görecek.
İşçinin hakkı arabulucuların insafına
bırakılacak
Türkiye’de 14 milyon civarında işçi
çalıştıran 1 milyon 750 bine yakın işveren bulunuyor. Hukuk mahkemelerinde
görülen iş davalarının yüzde 15’i, yüksek mahkemelerdeki temyiz davalarının
yüzde 30’una yakını işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklardan kaynaklı
davalardan oluşmakta. Kurulması ön görülen ‘arabuluculuk kurumu’ ile de
yargıdaki biriken bu iş yükünün hafifletilmesi planlanıyor. Ancak mekanizmanın
kurulması durumunda işçinin yargının güvencesinden çıkarılarak, işvereniyle
yaşadığı haksızlığı ya da uyuşmazlıklar zorunlu hale getirilmesi planlanan
arabulucunun insafına bırakılacak.