Malezya'nın eski başbakanı muhalif
siyasetçi Mahathir Muhammed ülkede yapılan genel seçimlerde tarihi bir zafere
imza attı.
Seçim komisyonu, Mahathir'in Harapan
Rakyat (Halkın Umudu) adlı muhalefet ittifakının, hükümet için gerekli 112
sandalyelik barajı geçip mecliste 115 sandalye kazandığını duyurdu. Malezya
meclisinde milletvekili sayısı 222.
Emeklilik dönemine son verip seçimlere
katılan 92 yaşındaki Mahathir, 60 yıldan uzun süredir iktidar olan Barisan
Nasional (BN) koalisyon hükümetini de sandıkta devirmiş oldu.
İktidar koalisyonunun lideri Necib
Rezak, Mahathir'in eski yardımcılarından.
Gazetecilere konuşan Mahathir, "İntikam
arayışında değiliz, hukukun üstünlüğünü yeniden inşa etmek istiyoruz"
dedi.
Dünyanın seçimle başa gelen en yaşlı
lideri olan Mahathir, yemin töreninin Perşembe günü düzenlenmesini umduğunu
belirtti.
Devlet Başkanlığı sözcüsü ise Reuters'a
açıklamasında yeni başbakanın Perşembe günü yemin etmeyeceğini söyledi ve
gerekçesine ilişkin ise bir açıklama yapmadı.
Malezya hükümeti sözcüsü Perşembe Cuma
gününü resmi tatil ilan etti.
MAHATHİR, İKTİDARDAKİ NECİB REZAK'IN
AKIL HOCASIYDI
İktidardaki BN koalisyon ittifakının en
büyük partisi Birleşik Ulusal Malay Örgütü, ülkenin İngiltere'den
bağımsızlığını ilan ettiği 1957 yılından bu yana Malay siyasetinde egemen olan
partisi. Ama koalisyon son yıllarda halkın desteğini kaybetmeye başlamıştı.
Malezya'da 2013 yılında düzenlenen
seçimlerde muhalefet sandıktan beklenmedik bir şekilde güçlenerek çıktı ve halk
oylamasında çoğunluğu elde etmesine rağmen hükümet kurmak için yeterli sandalye
sayısına ulaşamadı.
Seçimlerden iki yıl sonra, 2015'te
dönemin muhalefet lideri Enver İbrahim 'eşcinsel ilişki' suçlamasıyla 5 yıl
hapis cezasına çarptırıldı. İbrahim suçlamalar için 'siyasi karalama
kampanyası' demişti.
Bir zamanlar iktidar koalisyonu BN'nin
içinde güçlü bir isim olan ve Necib Rezak'ın da akıl hocalığını yapan Mahathir 2016
yılında koalisyondan ayrıldı.
Mahathir bu kararı için, 'yolsuzluğu
destekliyor gibi görünen bir partiyle ilişkilendirilmekten duyduğu utancı'
gerekçe göstermişti.
Necib Rezak o dönem, kalkınma amaçlı
2009'da kurduğu 1MDB adlı devlet yatırım fonundan zimmetine 700 milyon dolar
geçirmekle suçlanmıştı.
İddiaları reddeden Necip Rezak
hakkındaki suçlamalar daha sonra resmi yetkililer tarafından düşürüldü.
Yatırım fonu hala başka ülkeler
tarafından soruşturuluyor. Necib Rezak, kilit görevlerdeki yetkililerin işine
son vererek Malezya'daki yetkililerin soruşturmalarını zora sokmakla
suçlanmıştı.
SEÇİM ÖNCESİ TARTIŞMALI 'SEÇİM BÖLGESİ
VE YALAN HABER' YASALARI
Hükümet kısa bir süre önce seçim
bölgelerini yeniden belirleyen bir yasayı yürürlüğe koymuş, muhalifler
tarafından partisi çıkarına 'dolaplar çevirmekle' suçlanmıştı. Necib Rezak yeni
yasayı, geleneksel olarak iktidar koalisyonu BN destekçisi olan Malay
Müslümanların seçim bölgelerindeki yerlerinin sağlamlaştırılması amacıyla
çıkardığı eleştirileri gelmişti.
Oylamadan günler önce seçim reform grubu
Bersih 2.0, Seçim Komisyonu'nu 'birçok seçim ihlali yapmakla' suçladı. Grubun
saydığı ihlaller arasında mektupla kullanılan oylarda usulsüzlük ve hayatını
kaybedenlerin seçmen listelerinden çıkarılmaması da var.
Seçimden hemen önce parlamento yalan
haberlere ceza öngören yasayı da onaylamış, bunun da muhalifleri susturma
amaçlı olduğu eleştirileri gelmişti.
Yeni yasaya göre yalan, sahte ve uydurma
haberden suçlu bulunanlara 6 yıl hapis ve 128 bin dolar para cezası uygulanacak
Muhalifler ise seçimden hemen önce
çıkarılan yasanın fikir özgürlüğünü kısıtlayacağını, yasanın Necib Rezak'a
yönelik eleştirilerin bastırılması amacıyla çıkarıldığını savunmuştu.
Bu yeni yasa kapsamında, sandıktan
zaferle çıkan Mahathir de 'uçağının sabote edildiğini' söylediği için
yargılanmıştı.
Hükümet, seçimlerin özgür ve adil
olacağını söylemiş, Seçim Komisyonu'nun da 'herkesin iyiliği için çalışacağını'
ifade etmişti.
Seçmenler 222 milletvekili ve 13
vilayetin 12'sindeki devlet meclisi üyeleri için oy kullandı.
Malezya'daki seçim sistemi, oy çoğunluğu
sistemiyle işliyor. Mecliste en çok sandalyeyi kazanan parti, halk oyunu
kazanmasa da hükümet kurma yetkisini elde edip seçimin galibi oluyor.
Kaynak: BBC Türkçe