Nadejda Konstantinovna Krupskaya 14
Şubat 1869’da dünyaya geldi. İlk gençlik yıllarından itibaren Krupskaya
öğretmenlik mesleğiyle ilgilenmeye başlar. 1886’da liseyi bitirir ve öğretmen
okuluna gider. Okul bittiğinde ne kasabada ne de köyde iş bulur. Bir yatılı
okulda özel ders vermeye başlar. 1891’de Petersburg’daki işçiler için kurulmuş
Pazar akşam okulunda öğretmenlik yapar.
Krupskaya, sonrasında toplumdaki sınıf
çatışmalara yoğunlaşır ve adaletsizliğin kökenini inceler. Rus ve yabancı
yazarların toplumla ilgili çalışmalarını, özellikle bilimsel komünizmin
kurucuları Karl Marx ve Friedrich Engels’i okur. 1890’da devrimci harekete
katılır ve bir Marksist öğrenci derneğine üye olur: “Okuldaki beş yılım Marksizmime
gerçek bir nefes verdi ve beni işçi sınıfına bağladı.” (a.g.e., s. 37).
1895’te Krupskaya, V.I. Ulyanov (Lenin)
tarafından kurulmuş olan St. Petersburg İşçi Sınıfının Kurtuluşu için Mücadele
Birliği’ne katılır ve yaklaşık elli yıl süresince tüm enerjisini ve birikimini
parti çalışmasına, halkın hizmetine ve toplumun devrimci dönüşümüne vakfeder.
1898’de Lenin’le evlenen Krupskaya, parti kongreleri ve konferansları için
yapılan hazırlık çalışmalarında ve toplantılarında aktif rol alır. Parti
metinlerinin basımı ve dağıtımıyla yakından ilgilenir.kendini düşünmeden
ülkesine hizmet eden ve halkının mutluluğu için savaşan bir komünist kadın
önderin parlak bir örneği olur. Bolşevik Partinin henüz oluşma döneminde
devrimci mücadeleye katıldığında, gencecik bir kızdı ve tüm hayatını partinin
davası için, halkın refahı için, komünizm için çalışmaya adadı.
Hemen hemen altmış yıl önce, 1890’da St.
Petesburg’da bir Marksist çevreye girmişti. Bir akşam Pazar okulunda
öğretmenlik yaparken, 1894 kışında Lenin’le tanıştı. Bolşevik partinin büyük
kurucusunun ömrünün son gününe kadar onun eşi ve sadık yardımcısı oldu. 1895
yılında Lenin tüm Marksist işçi çevrelerini birleştirerek işçi sınıfının
kurtuluşu için mücadele birliğinde birleşti ve bu birliğin içinde faal bir rol
aldı. Krupskaya Lenin’in Iskra redaktörü olduğu günlerde, yazı kurulu sekreteri
idi, daha sonra da Bolşevik gazete Vperyod’un sekreteri oldu, her ikisi de yurt
dışında basılıyordu. işi zordu, Rusya’daki parti örgütleriyle gizli irtibatları
ayakta tutuyordu ve ikinci ve üçüncü parti kongrelerinin hazırlık çalışmalarına
yardım etti. 1905’te Rusya’da merkez komitesi sekreteri olarak çalıştı, yer
altı Bolşevik Parti çalışmalarında öncü bir rol aldı. 1905 Devrimi’ni izleyen
fanatik gericilik yılları boyunca Krupskaya yurt dışında yaşamak zorunda kaldı.
Fakat Rusyada’ki parti liderleri ile sıkı bağlarını korudu. Bolşevik gazete
Proletari’nin sekreteri idi, oportünist tasfiyeci ve otzovist eğilimlere karşı
yürütülen savaşta faal bir rol aldı ve Dördüncü Devlet Duması’ndaki Bolşevik
grubu ve Bolşevik gazete Pravda ile irtibatı sürdürdü.
Emperyalist savaş boyunca emperyalizme
karşı, emperyalist savaşı iç savaşa dönüştürmek için yapılan mücadelede
devrimci güçleri toparlamada çok aktif bir görev aldı.1917 Şubat Devrimi’nden
sonra Bolşevik Parti merkez komitesi sekreterlerinden biri olarak çalışan halk
arasında kapsamlı eğitim çalışmasını yönetti ve işçi kadınlarla asker eşlerine
Rusya’da gerçekleşecek muzaffer bir sosyalist devrim için mücadele yolunda
Bolşevik sloganları açıkladı. Krupskaya emperyalist burjuvazinin hükümetini
devirmek ve iktidarı Sovyetlere devretmek için silahlı bir ayaklanma hedefinin
ortaya konulduğu Bolşevik parti altıncı kongresinin çalışmalarına katıldı. Ekim
Devrimi’ne katıldı ve iç savaşta cephelerde Sovyet devletini savundu. Sovyet
sisteminin zaferinden sonra ve 27 Şubat 1939 yılında ölümüne kadar SSCB’de
sosyalizmin kurulmasında faal bir rol oynadı. SBKP merkez komitesi üyesiyken
yaşamını yitirdi. Anısı devrim ve sosyalizm için dövüşenlere ışık olacaktır.