ABD ve İngiltere’nin belli ülke ve
havayolları şirketleriyle yapılan seyahatlerde uygulamaya başladığı elektronik
cihaz kısıtlaması ve bu listeye Türkiye’nin de dahil edilmesi, tartışmaları ve
soruları beraberinde getiriyor.
Türkiye’den gelen uçuşlar neden
tehlikeli görülüyor? Türk Hava Yolları neden bu yasaklı listeye dahil edildi?
Bu kısıtlama hangi istihbarı bilgilere dayanarak alındı?
Bu sorulara uzmanlık alanları farklı
olan analistler farklı açılardan bakarak yanıtlar veriyor. Kimi Türkiye’nin bu
adımla Avrupa tarafından bir kere daha ötekileştirildiğini söylerken, kimi
Türkiye’nin bir geçiş güzergahı olduğuna dikkat çekiyor, kimisi ise ABD’li
havayolu şirketlerinin rekabet kapasitesinin düştüğü ülkelere yönelik yapılan
bu sınırlamanın arkasında şirketlerin lobi faaliyetleri olduğunu düşünüyor.
‘Türkiye, radikal grupların geçiş
güzergâhı‘
Ahi Evran Üniversitesi uluslararası
ilişkiler bölümünden Doç. Dr. Serhat Erkmen, yasağın nedeni olarak açıklanan
istihbarat bilgilerine dikkat çekiyor ve Türkiye’nin Suriye ve Irak’tan
İngiltere veya ABD’ye gidecek militanların geçişi için bir güzergâh olduğunu
vurguluyor.
BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan
Erkmen, ABD’nin El Kaide ve diğer radikal grupların “tespit edilmesi zor ve bu
elektronik cihazlarda kullanılan pil şeklinde patlayıcılar geliştirdiklerine
dair istihbarat aldıklarını” söyleyerek, bu militanlar için geçiş güzergahı
olabilecek rotaların listeye dahil edildiğini belirtiyor.
Erkmen, “Bu anlamda bakıldığında
Türkiye’yi muhtemelen potansiyel geçiş noktalarından birisi olarak
gördüklerinden Türkiye’yi bu listeye dahil etmiş olabileceklerini düşünüyorum
“diyor.
Dizüstü bilgisayarla uçakta ilk saldırı
Somali‘deydi
Dizüstü bilgisayarların içine
yerleştirilen bir patlayıcı ile gerçekleştirilen ilk saldırı, Somali’nin
başkenti Mogadişu’dan Cibuti’ye giden bir uçakta yapılmıştı.
Sonradan El-Şabab örgütünün üstlendiği
saldırı, uçağın havalanmasından beş dakika sonra gerçekleştirilmiş, patlatıcıyı
taşıyan saldırgan uçakta açılan delikten çıkarak hayatını kaybederken, pilot
uçağı henüz havalandığı havalimanına indirmeyi başarmış ve saldırıda başka ölen
olmamıştı.
Erkmen aynı zamanda, Avrupa’da son iki
yılda düzenlenen saldırılarda Türkiye’den geçmiş veya burayla bağlantılı
hücrelerle ilişkisi olan kişilerin şüpheli olduğunu hatırlatarak, “Türkiye’nin
kendisinden kaynaklanan bir şey nedeniyle değil de, cihatçıların Türkiye’yi de
diğer ülkeler gibi yoğun geçiş güzergâhı olarak kullanması nedeniyle bu listeye
dahil edilmiş olacağını düşünüyorum açıkçası” diyor.