Adana’nın Aladağ ilçesinde Süleymancılar
cemaatine ait kız yurdunda çıkan yangın sonucu 11 öğrenci ve 1 yurt
görevlisinin feci şekilde can vermesi, tarikat ve yurtlar gerçeğini yeniden
görünür kıldı. Peki kimdi bu Süleymancılar ve Aladağ’da nasıl bir ağ
oluşturmuşlardı? Aladağ’da halka yönelttiğimiz sorulara verilen cevaplar,
ortaya önemli bir fotoğraf çıkarttı.
SÜLEYMANCILAR HEM KÖKLÜ HEM KIRSALDA
ETKİLİ
Süleymancılar 1922 yılından beri
varlığını sürdüren bir cemaat. Cumhuriyetin ilan edilmesiyle tarikatların bir
kısmı kırsala çekilmiş. Kırsal alanın daha denetimsiz olmasından dolayı
oralarda faaliyet sürdürmüşler. Çiftçilik, köylülere orman işi ve işçiliği
bulma, yurt-eğitim gibi faaliyetler sürdürmüşler. Türkiye’de birçok bölgede
ticari faaliyetler sürdüren cemaatin, 1930’ların başında, Torosların bazı
köylerinde mandıracılık yaparak da tarikat faaliyetlerini sürdürdüğü ifade
ediliyor. Kırsal bölgelerin, tarikatlara mürit toplamak açısından da oldukça
verimli olduğu gözleniyor.
ADANA’DA TARİKATIN 80 YURDU VAR
Yangın sonucu çocukların öldüğü yurt,
Aladağ’a 1974 yılında kurulmuş. Yurt, kurulduğu günden bugüne hep faal
çalışmış. 54 kapasiteli yurtta son olarak 31 öğrenci kalıyordu. Aladağ’da
görüştüğümüz insanlar yurtta “perşembe sohbetleri”, “yatsı namazı kılma” adı
altında dini eğitimler yapıldığını söylüyor. Süleymancılar, üç yıl önce
Aladağ’a ikinci bir yurt daha yapmış. Yeni yurt kaymakamlık binasına yakınmış.
Daha önce kız çocukları yeni yurtta kalıyormuş. Yangının çıktığı yurtta ise
erkek öğrenciler kalıyormuş. Sonradan yerleri değiştirmişler. Kız çocuklarını
eski yurda almışlar. Süleymancıların Adana genelinde 80 kadar yurdu var ve bu
yurtların 6’sının Aladağ’da olduğu belirtiliyor.
ESNAFTAN YARDIM TOPLUYORLAR
Çocuklar yanan yurtta ücretsiz
kalıyorlarmış. Bu da yoksul aileler için tercih edilme nedeninin başında
geliyor. Peki, öğrencilere ücretsiz barınma sağlayan cemaat, giderleri nasıl
karşılıyor? Bu soruyu sorduğumuz vatandaşlar, cemaatin sıklıkla yardım ve para
topladığını söylüyor. Zira bu yardım/sadaka toplama işi tarikatların
geleneğinde var. Bu yardımı da “Allah yolunda sadaka verin” şeklinde
istiyorlarmış. Aladağ’da konuştuğumuz insanlar ayrıca şu bilgileri bizimle
paylaşıyorlar: “Harman zamanı cemaatin müritleri çiftçilere gidip yardım
alırlar. Hayvancılıkla uğraşana ‘Çocuklar için bir davar getir’ derler.
Esnaftan yardım toplarlar. Kimi bakkala, markete gidip gıda yardımı isterler.
Ya da lokanta sahibine ‘Yemeğimiz var, siz karşılayın’ derler. Pastane sahibine
‘Yemeğin tatlısını siz verin’ derler. Yani çocukları yurtta barındırıyorlar ama
onun karşılığını yardım olarak topluyorlar.”
Süleymancılara mensup kişiler, üstlerine
başlarına dikkat ediyormuş. Gelir kaynaklarının önemli bölümünü de ticaretten
sağlıyorlarmış. Kamu ve özel sektöre işçi alımında da belirli bir etkilerinin
olduğunu not düşmek gerek.
OYLARIN RENGİNİ CEMAAT BELİRLİYOR
Süleymancıların baştan beri Refah
Partisi ilde olan ilişkisi biliniyordu. Bir dönem merkezi olarak ANAP’a oy
vermişler. Merkezi bir karar olmadığında ise isteyen istediğine oy veriyormuş.
Son dönem daha çok MHP ile AKP’ye oy verdikleri belirtiliyor. MHP’li Adana
Büyükşehir Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü’nün CNN Türk’ün canlı yayınında
Süleymancıların yurtlarına övgüler dizmesi ve ‘Devlet yurtlarıyla yarışacak,
çok daha iyi yurtları var’ demesi de bu açıdan önemli. Özellikle 15 Temmuz
darbe girişiminden sonra AKP ile ilişkileri yeniledikleri, tasfiye edilen
Fethullahçılardan doğan boşluğun bir kısmının bunlarla doldurulduğu da yapılan
yorumlar arasında.
KONYA’DA 17 ÇOCUĞUN ÖLDÜĞÜ YURT DA AYNI
CEMAATİN
1 Ağustos 2008’de Konya’nın Balcılar
beldesinde Kur’an kursuna giden kız öğrencilerin kaldığı yurtta da Adana’dakine
benzer bir facia yaşanmıştı. Aynı cemaate ait olduğu belirlenen Boğaziçi Özel
Öğrenci Yurdunda yaşanan patlamada 17 kız öğrenci yaşamını yitirmişti. Facia
sonrasında yapılan araştırmalarda cemaate ait 1700 dernek ve 1300 yurt/pansiyon
olduğu belirlenmişti. Adı geçen kurumlar, bulundukları belde, ilçe ya da ilin
etiketiyle “Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği” adı altında çalışıyor.
Aladağ’daki olayı yerinde izleyen CHP
Adana Milletvekili İbrahim Özdiş, çok çarpıcı bir rakam veriyor. Buna göre
devlet yurtlarında kalan öğrenci sayısı yüzde 14-15’te kalırken her 100
öğrenciden 85’i özel yurtlarda kalıyor! Bu öğrencilerin çok önemli bir
bölümünün ise tarikat yurtlarında kaldığı artık herkesin malumu.
YOKSULLUK, TARİKATA MECBUR BIRAKTI
Peki, ilk ve ortaokul çocukları neden
yurtlarda kalmak zorunda? Geçen gün el Cezire’ye konuşan acılı baba Mehmet
Karataş şöyle demişti:”Köyde okul, ilçede başka öğrenci yurdu yok. Eleştirme
şansımız da yok, başka seçeneğimiz de. Mecburduk, çocuğumuz orada ücretsiz
kalıyordu” demişti. Bu sözler yoksul Aladağlıların ve çevre köylerin ortak
duygusunu yansıtıyor.
evrensel