Türkiye’nin Ermenistan sınırını açma olasılığından rahatsız olan Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev dün Moskova ziyaretinde “Rusya stratejik ortağımız” derken, Türkiye’nin hızlandırmaya çalıştığı Nabucco doğalgaz hattı projesine çelme takacak açıklamalar yaptı. Aliyev’in Rus Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’le görüşmesinde Dağlık Karabağ sorunu da ele alınırken, müzakerelerde öne çıkan Moskova, tarafları haziranda St. Petersburg’da zirvede buluşturacak. Rusya’nın bu müzakerelerde başarı sağlanırsa ‘Azerilere silah, Ermenilere de mali yardım’ planladığı öne sürülüyor.
Medvedev’le teması öncesi, “Azerbaycan için Rusya bir dost, komşu ve stratejik ortak. İlişkilerimizin stratejik ortaklık ruhu içinde devamını bekliyoruz” diyen Aliyev ekledi: “İki devlet arasındaki ilişkilerin olumlu gelişmesinin başlıca nedeni, liderleri arasındaki iyi ilişkilerdir.” Bakü ile ilişkileri üst seviyede tuttuklarını belirten Medvedev de “Bu salt enerji kaynakları alışverişine bağlı değil” vurgusu yaptı.
‘Ek yatırım gerekmez’
Görüşme sonrası ortak basın toplantısına ise AB’nin enerjide Rusya’ya bağımlılıktan kurtulmak için bel bağladığı Nabucco’yu olumsuz etkileyecek açıklamalar damga vurdu. Rus enerji devi Gasprom ile Azeri enerji şirketi Socar, 27 Mart’ta Azeri doğalgazının 2010’dan itibaren Batı’ya Rusya üzerinden taşınmasını içeren önanlaşmayı parafe etmişken, iki lider şirketlerin anlaşmayı nihai hale getireceğini açıkladı. Medvedev, “Tam kapsamlı bir anlaşmaya dair şansımız yüksek” derken, Aliyev, Batı’ya yolladıkları doğalgazı çeşitlendirmeye çalıştıklarını söylese de Rusya ile Azerbaycan’ın bu işin en kolay yapacak iki ülke olduğuna dikkat çekti: “Ülkelerimiz arasında transit ülkeler bulunmuyor. Doğalgaz boru hattı inşası için ek yatırıma ihtiyaç yok.”
Uzmanlar Gazprom-Socar anlaşması halinde Azeri veTürkmen doğalgazını Türkiye ve Avusturya üzerinden Batı’ya taşıması planlanan Nabucco’nun şüpheye düşeceği fikrinde. En son Enerji Bakanı Hilmi Güler Nabucco için harekete geçip Avrupalı ortaklara mektup yolladıklarını, hazirana dek nihai anlaşma istediklerini duyurmuştu.
‘Değerli anlaşmalar’
Kafkasya’da nüfuzunu pekiştirmek isteyen Rusya, Karabağ için de atakta. Aliyev dün Rusya arabuluculuğundaki müzakerelere atfen, “Çatışmanın yakında anlaşmayla sonuçlanacağı umudumuzu canlı tutan bu süreç. Tarafların pozisyonları bir derece yaklaştı. Çözülmesi zor bazı sorularda uzlaşıldı” dese de sonuç alınamamasını ‘hayal kırıklığı’ diye niteledi. Moskova’nın Aliyev ile Sarkisyan’ı haziranda St. Petersburg’da buluşturacağını yazan Kommersant’a göre, girişimleri başarılı olursa Rusya her iki ülke için ‘değerli anlaşmalar’ hazırlıyor. Gazete, Rusya’nın Erivan’a 500 milyon dolar kredi dışında, Avrasya Ekonomik Örgütü kriz fonundan 10 milyar dolar aktarılabileceğini yazdı. Karabağ yüzünden Azerilerin silah taleplerini hep yanıtsız bırakmış Rusya’nın Bakü’ye de füze ve tank satacağı belirtiliyor. Rus silah şirketi Rosoboroneksport askeri işbirliğinde Azerbaycan’ın ‘öncelikli ülke’ olduğunu teyit etti. (afp)
