2010 yılına sayılı günler kala, yeni yılda elektrik ve doğal gaza zam geleceği kesinleşti. AKP'nin halka yeni yıl hediyesi olarak değerlendirilen zamlarla, halk kışı zor geçirecek.Doğal gazda AKP hükümetinin "indirim yılı" olarak ilan ettiği 2009'dan sonra 2010 zamlarla açılıyor. Dün Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) elektrik fiyatlarına yapılacak zam oranlarını belirledi.
Doğal gaza ise yüzde 20'ye yakın zam geleceği tahmin ediliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı'nın yüzde 50'yi bulmaz dediği doğal gaz zamları, başta elektrik olmak üzere birçok üründe fiyat artışlarını tetikleyecek.
Elektrikte yılbaşı "hediyesi"
EPDK tarafından bugün belirlenen yeni elektrik fiyatları, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren geçerli olacak. Buna göre, konutlarda kullanılan elektriğin fiyatı kilovat saatte yüzde 1,32, sanayide ise yüzde 1,23 artırıldı.
Son zamla birlikte AKP hükümeti döneminde konutta kullanılan elektriğin kilovat saati yüzde 88,7 artarak 11,480 kuruştan 21,66 kuruşa çıktı. Aynı dönemde sanayide kullanılan elektriğin kilovat saati ise 80 artışla 11,340 kuruştan 19,52 kuruşa yükseldi.
Asıl "hediye" doğal gazda
Enerji Bakanı Taner Yıldız, önceki gün bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada doğal gaza Ocak ve Şubat aylarında zam gelebileceğini açıkladı. Enerjide geçilen maliyet bazlı fiyatlandırma sistemindeki döviz kuru kalemi düşünüldüğünde, doğal gaza Ocak ayında yüzde 5, Şubat ayında ise yüzde 10 zam gelebileceği belirtiliyor.
Toplamda asgari yüzde 15,5'e ulaşması beklenen bu zam oranının, enerji KİT'lerinin zararlarını telafi etmek için daha yukarıya da çekilebileceği konuşuluyor. Doğal gaza yapılması muhtemel bu zamların ardından ise, kurulan fiyatlandırma mekanizması gereği elektrik fiyatlarının da artacak ve 2010 yılında enerji fiyatlarında zincirleme bir zam dönemi yaşanacak. Doğal gaz ve elektrik zamları ise diğer tüm ürünlerin fiyatlarında yeni zamlara yol açabilir.
Otomatik zam mekanizması kuruldu
AKP hükümeti, enerji fiyatlarını “Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizması”na göre belirlemeye başladı. IMF'nin uzun süredir AKP hükümetine dayattığı söz konusu fiyatlama mekanizması doğrultusunda, elektrik ve doğal gazda aylık fiyat düzenlemeleri yapılmaya başlandı. Elektrik ve doğal gaz fiyatları buna göre, Yüksek Planlama Kurulunun 14/02/2008 tarihli kararı ve Hazine Müsteşarlığının Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Genelgesi ile düzenleniyor. Söz konusu iki düzenleme ile, 1 Temmuz 2008'den itibaren enerji KİT'lerinin uygulayacağı fiyatlar, bu KİT'lerin maliyetlerindeki değişimlere ve döviz kuru, petrol fiyatı, TEFE ve TÜFE gibi değişkenlerin DPT'nin hesapladığı yılsonu varsayımlarına bağlı hale getirildi.
Böylece Türkiye, tüketeceği kömür, doğal gaz ve elektrik fiyatlarının tümüyle piyasa koşulları tarafından belirleneceği bir düzene geçmiş oldu.
Elektrik fiyatları, 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim olmak üzere 3 ayda bir yeniden belirleniyor.
Doğal gazda AKP taktiği
Doğal gaza yapılan zam geçtiğimiz yıl çok tartışılmıştı ve halkı ciddi ölçüde mağdur etmişti. Bu mağduriyetin farkında olan hükümet bu durumu seçimlerde kullanmayı ihmal etmemişti. 2008 yılında toplam yüzde 82 zam yaptığı doğal gazda indirim yapmak için seçim dönemini bekleyen hükümet, 1 Şubat 2009'da indirim yapmıştı. Seçim öncesinde yüzde 17 indirim yapan hükümet ikinci indirim için yaz aylarını bekledi. Doğal gaz tüketiminin minimuma indiği aylarda yüzde 25 indirim yapan hükümetin bu tavrı tepkilere neden olmuştu. AKP şimdi kış ayında doğal gaza zam yapmaya hazırlanıyor. (soL-Ekonomi)