Ankara’ya 19 Kasım’da gelen ABD Dışişleri Bakanlığı Silahlanmanın Kontrolü ve Uluslararası Güvenlikten Sorumlu Müsteşarı Ellen Tauscher, ABD’nin, Akdeniz-Ortadoğu-Avrupa ekseninde oluşturacağı savunma kalkanında, Türkiye’nin ‘radar merkezi’ olmasını önerdi.Teklifi, NATO ve ABD adına ilen Tauscher, ‘Radarlar sizde konuşlansın, füzeler komşularınızda. Tehdit sizden algılanıp, füzeler dışarıdan ateşlensin’ dedi. Teklifinde, Türkiye’nin tüm kritik noktalara yakınlığı ve jeo-stratejik konumu anahtar rol oynadı. Ancak teklif, Türk tarafında endişelere yol açtı. Şüphe ile yaklaşan Ankara’nın ortaya attığı 11 soru süreci kilitledi. Tauscher, George Bush döneminde gündeme getirilen ve Barack Obama tarafından değiştirilen sistemde, Türkiye’nin daha çok inisiyatif alabileceğini bildirdi. Ayrıca, Türkiye’nin de Amerikan malı Patriot füzeleri alması halinde de bu sistemden ücretsiz yararlanacağını söyledi.
* Bu radar sistemleri Türkiye’de hangi bölgelere ve ne kadarlık süre için yerleştirilecek?
* Radarların yarıçapları ne kadar olacak? Sadece radarla mı kalacak?
* Kaç ABD askeri gelecek? Türk sularında radar kabiliyetli gemiler de olacak mı?
* Türk personeli bu sistemlerde yer alacak mı?
* Radarlar, komşu ülkeleri ne kadar gözetleyecek?
* Elde edilen bilgilerin ne kadarı Türklerle paylaşılacak?
* Rusya’nın radarlara dair endişeleri nasıl giderilecek?
* ABD İran’ın füze tehdidine odaklı. Topraklarımıza konuşlandırılacak bu radarlar, İran’a karşı ne kadar kullanılacak?
* İsrail bu işin neresinde yer alacak?
* Radarların yarıçapının geniş olması halinde Pakistan’ı da kapsacak mı? Suriye de izlenecek mi?
* Türkiye ileride yüksek irtifa hava savunma füzeleri aldığında bu sistemden ne kadar faydalanacak?
Asıl bahane İran
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Washington ziyaretinde konu gündeme geldi ancak Türkiye, özellikle İran ve Rusya konusundaki sorularımız halen geçerli diyerek yanıt vermedi. Moskova’nın ciddi eleştirilerine yol açan “Doğu Avrupa füze kalkanı” projesinden geri adım atan Obama yönetimi, kalkanın gemilerde ve karada olmasına karar vermiş ve bu değişikliğin nedenini de İran’ın daha çok kısa ve orta menzilli füzelere sahip olmasına bağlamıştı. Bu arada, Türkiye Amerika’nın Patriot sistemleri de dahil Çin, İsrail ve Rusya yapımı savunma füzelerinden birini almak için değerlendirmelerini sürdürüyor
hurriyet.com / 21.12.09