İran, haftasonunda aşırı muhafazakar Mahmud Ahmedinejad'ın yeniden seçildiği 12 Haziran'daki cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından çıkan olaylardan bu yana en şiddetli gösterilere sahne oldu. Polisle göstericilerin çatışmaları dün gece de sürerken en az 15 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi.TAHRAN - İran devlet televizyonu, başkent Tahran'daki hükümet karşıtı büyük gösteriler sırasında çıkan çatışmalarda 15'den fazla kişinin öldüğünü duyurdu. Devlet televizyonu, başkentte dünkü çatışmalarda ölenlerden 10'unun "devrim karşıtı terörist" gruplarının üyeleri olduğunu öne sürdü.
Ayrıntı verilmeyen haberde, diğer 5 kişinin de "terörist gruplar" tarafından öldürüldükleri iddia edildi.
Protesto gösterileri ise bugün de sürüyor. İran'da polisin, öldürülen yeğeni için taziyelerini sunmak üzere toplanan muhalefet lideri Mir Hüseyin Musavi'nin yandaşlarına karşı göz yaşartıcı gaz kullandığı bildirildi.
Norooz internet sitesindeki haberde, yandaşlarının, Musavi'nin yeğeninin cenazesinin bulunduğu İbni Sina hastanesi önünde toplandıkları belirtildi. Polis muhalefet yanlılarını dağıtmak için göz yaşartıcı gaz sıktı. Bu arada, muhalif internet sitelerindeki haberlerde, 7 muhalefet yanlısının gözaltına alındığı belirtildi. Gözaltına alınanlar arasında, Musavi'nin yardımcılarından Ali Rıza Behesti'nin de bulunduğu bildirildi.
İran'da protestocularla güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar dün gece de sürdü. Polisle güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar dün gece de sürerken muhalif internet siteleri , aralarında muhalefet lideri Mir Hüseyin Musavi'nin yeğeninin bulunduğu 4 kişinin Tahran, 4 kişinin de Tebriz kentindeki gösterilerde öldürüldüğünü duyurmuştu.
Öte yandan İran Özgürlük Hareketi Genel Sekreteri İbrahim Yezdi'nin de dün gece gözaltına alındığı ileri sürüldü. Muhalif internet sitesi Jaras'da yer alan haberde, TSİ 01.30'da ''Yezdi'nin evine giden güvenlik kuvvetlerinin kendisini gözaltına aldığı'' belirtildi.
İran İslam Devrimi'nden sonra Mehdi Bazergan'ın başbakanlığında kurulan ilk hükümetin Dışişleri Bakanı olan Yezdi, Bazergan'ın ölümünden sonra liberal islamcı İran Özgürlük Hareketi'nin liderliğini üstlenmişti.
İran rejimine muhalif olan hareketin, yasa dışı ilan edilmekle beraber, kısıtlı alanlarda faaliyet göstermesine izin veriliyor.Haziranda yapılan ve aşırı muhafazakar Mahmud Ahmedinejad'ın yeniden seçildiği cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından çıkan olaylardan beri Tahran sokakları en şiddetli çatışmalara sahne oldu.
Pazar günkü gösteriler sırasında yaklaşık 300 kişi gözaltına alındı. Muhalefet kaynaklarına göre gösteriler sırasında polis kalabalığa doğrudan ateş açtı. İranlı yetkililer ise bunu rededdiyor. ABD ve Fransa olayları kınadı. Washington yönetimi, Tahran hükümetinin sivillere yönelik ''haksız baskısını'' kınadığını belirterek, ABD'nin, protestocuların yanında olduğunu bildirdi.Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Mike Hammer, yaptığı açıklamada, ''Tarih ve umut, barışçıl yollarla evrensel haklarının peşinde olanların yanındadır ve ABD de aynı biçimde'' dedi.
Bu arada, Fransa Dışişleri Bakanlığı, İran'daki gösterilerde protestoculara karşı ''şiddet'' kullanılmasını kınayarak, Tahran'daki gösterilerde 8 kişinin öldürülmüş olabileceğini ileri sürdü.
Bakanlık açıklamasında, İran'da artan krize siyasal çözüm çağrısında bulunuldu. Açıklamada, Fransa'nın ''Demokrasi isteklerini ve ifade özgürlüğü haklarını savunan göstericilere karşı keyfi gözaltıları ve şiddeti'' kınadığı kaydedildi.
"ŞAH BİLE AŞURE GÜNÜ MUHALEFETE SAYGILI DAVRANIRDI"
Muhalefet liderlerinden Mehdi Kerrubi, dün başkent Tahran'da taş atan 5 göstericinin ölmesi üzerine hükümeti eleştirdi. Kerrubi, internet üzerinden yaptığı açıklamada, "Şah zamanında bile mukaddes güne, Aşure gününe saygı vardı. Mukaddes günde muhalefete daha hoşgörülü davranılırdı" ifadesini kullandı. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'a karşı 10. dönem cumhurbaşkanlığı adaylarından Mehdi Kerrubi, Şah rejimine karşı mücadeleye aktif olarak katıldığından Şah yönetimince uzun yıllar sürgün ve hapsedildi. 1979 İslam Devrimi'nden sonra dört dönem milletvekili seçilen Kerrubi, 1989-1992 ve 2000-2004 yılları arasında iki dönem meclis başkanlığı yaptı. Başkanı olduğu İtimad-ı Milli Partisi'ni 2005′te kuran Kerrubi, aynı yıl yapılan 9. dönem cumhurbaşkanı seçimlerinde ilk kez aday oldu.
MİLYONLARCA DOLARLIK ZARAR
Gösterilerde milyonlarca dolarlık kamu malının zarar gördüğü bildirildi. Fars Haber Ajansı, belediye yetkililerine dayanarak, dünkü olaylarda kamu ve özele ait çok sayıda araç ve binanın tahrip edildiğini ve zararın milyonlarca dolar olduğunu duyurdu. Devlet televizyonu da "fitneci ve bozguncu" diye nitelendirdiği taşlı sopalı grubun saldırılarında tahrip edilen telefon kulübeleri, trafik levhaları, çöp kutuları, bankalar, işyerleri ile kamu ve özele ait araçların görüntülerini yayımladı.
Televizyon, saldırılarda yaralanan vatandaşlarla hastanede yapılan röportajlara da yer verdi. Görüntülerde maskeli grup, "devrim karşıtı" sloganların yanı sıra "dini ve siyasi liderlere hakaret içeren" ifadeler kullanıyor. (Gazeteport)