Seçim sonuçları değişti, çatışmalar başladı, ölümler var... OHAL ilan edildi. Orta Amerika ülkesi Honduras’ta belirsizlik de gerginlik de sürüyor.
Orta Amerika ülkesi Honduras’ta sol muhalefet liderinin devlet başkanlığı seçimini önde götürürken kaybettiği açıklandı. Saatler boyunca oy sayımı gizlendi. İktidardaki sağcı başkan kaybeder görünürken birden seçimi kazandığı ilan edildi. Halk seçim yolsuzluğu iddiasıyla sokaklara döküldü. Çatışmalarda şu ana kadar 5 kişi yaşamını yitirdi.
SAYIM SAATLERCE GİZLEDİ
Honduras’ta 26 Kasım Pazar günü devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Sandıklar açıldığında Diktatörlüğe Karşı Muhalefet İttifakı Devlet Başkanı Adayı Salvador Nasralla, mevcut Devlet Başkanı ve sağcı Ulusal Parti Lideri Juan Orlando Hernández’in önünde görünüyordu.
28 Kasım günü, oyların yüzde 70’i sayıldığında Nasralla’nın yeni devlet başkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyordu. Ancak ardından seçim kurulu sayfasına saatlerce ulaşılamadı.
Ulaşıldığında ise bir mucize gerçekleşmiş ve mevcut başkan Hernandez öne geçmişti. Son açıklanan oranlar Hernandez’in yüzde 42.92 ile seçimi kazandığını, muhalif lider Nasralla’nın ise yüzde 41.42 ile ikinci olduğunu söylüyor.
Yüksek Seçim Kurulu’ndan (TSE) cumartesi yapılan açıklamada “hâlâ sayılmayan oyların” bulunduğu ve pazar sabahı itibariyle sayılacakları duyuruldu.
MUHALEFET SONUÇLARI TANIMIYOR
Sonuç böyle olunca muhalefeti destekleyen on binler sokaklara çıkarak seçim kurulunu protesto etti. Ayrıca Nasralla da seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini ve “Mevcut başkan tarafından bir darbe gerçekleştirildiği”ni açıkladı. Sayımları gizlenen 5 bin 174 seçim tutanağındaki oyların yeniden sayılmasını talep etti.
Seçimle ilgili başka iddialar da mevcut: Bazı seçim merkezlerinin resmi saatten bir saat önce kapatıldığı, ölülerin yerine oy kullanıldığı, kimlik gösterilmeden oy kullandığı gibi...
BÜTÜN YOLSUZLARIN SİLAHI OHAL!
Ülkenin bütün kentlerinde eylemler yapılıyor. Güvenlik güçlerini saldırılarıyla çıkan çatışmalarda ise biri Tegucigalpa’da askerin vurduğu 19 yaşındaki bir genç kız olmak üzere en az 5 kişi yaşamını yitirdi, 20 yaralı var. En az 100 kişi de gözaltında.
1 Aralık’ta hükümet olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağı ilan etti ve anayasal hakların 10 gün boyunca askıya alındığını duyurdu.
HİÇ SUSMAYAN ABD ŞİMDİ NİYE SESSİZ?
Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales açıklama yaparak ABD ve Amerika Devletleri Örgütü’nün (OEA) sessizliğine dikkat çekerek, “Bir hafta geçmesine rağmen neden ABD ve OEA Honduras seçimlerine ve ölümlere susarak suç ortaklığı etmektedir?” diye sordu.
EN KÖTÜ SEÇİM YOLSUZLUKLARINDAN BİRİ
Latin Amerika uzmanı, ABD’li ekonomist ve yazar Mark Weisbrot ise, Honduras’ta yaşananları “yakın tarihinin en kötü seçim yolsuzluklarından biri” olarak nitelendirdi. Sonucun ise ABD Başkanı Trump ve yönetiminin istediği sonuç olduğunu belirtti. The Real News haber sitesine konuşan Weisbrot, hükümetteki Ulusal Parti’nin 2009 darbesinin bir ürünü olduğunu belirterek, “Hükümet baskıcı bir hükümet, yolsuzluğuyla ünlü bir hükümet. Güvenlik bakanı uyuşturucu trafiğiyle suçlanıyor ve bu kişi ABD’nin sözde uyuşturucuyla savaş için bu ülkedeki bağlantısı” yorumunu yaptı.
JUAN ORLANDO HERNANDEZ KİMDİR?
27 Ocak 2014’ten bu yana sağcı Ulusal Parti hükümetinin Devlet Başkanı. Hernandez yönetimi, 2009 yılında ABD destekli bir darbeyle devrilen, dönemin Venezuela Lideri Hugo Chavez’in müttefiklerinden Manuel Zelaya’nın ardından gelen yönetimin bir devamı olarak görülüyor. Telesur’un haberine göre Hernandez 2010 ve 2014 yıllarında Honduras Sosyal Güvenlik Fonu’ndan (IHSS) yasadışı olarak 350 milyon dolar kullanmakla suçlanıyor.
Ekim 2016 ise kardeşi Juan Antonio Hernandez, Güvenlik Bakanı Julian Pacheco, iki hükümet partisi milletvekili ve bir belediye başkanı, ABD hükümetinin yayınladığı bir bildiride uyuşturucu ticaretiyle bağlantılı olmakla suçlandılar.
Öte yandan Honduras anayasasına göre Hernandez devlet başkanlığında ikinci kez aday olamıyordu. Ancak bir grup milletvekilinin başvurusuyla Anayasa Mahkemesi maddeyi baypas ederek Hernandez’in adaylığının önünü açtı.
Guardian gazetesine göre ABD’nin Hernandez hükümetine sadece “güvenlik harcamaları” için 17.3 milyon dolar “yardım”da bulundu.
SALVADOR NASRALLA KİMDİR?
Diktatörlüğe Karşı Muhalefet İttifakı isimli siyasi cephenin adayı. İttifak, Özgürlük ve Yeniden İnşa Partisi (LIBRE), Nasralla’ın 2013 yılında kurulan partisi Yolsuzluk Karşıtı Parti (PAC) ve Yenilik ve Birlik Partisi’nden (PINU) oluşuyor. İkinci kez devlet başkanlığına aday olan Filistin asıllı Salvador Nasralla ise eski bir spor gazetecisi ve televizyoncu. Nasralla’nın merkez sol olarak tarif edilebilecek seçim vaatlerinde öne çıkanlar ise Honduras’ta ortadan kaldırılan sosyal devleti geri getirmek, parasız sağlık hizmeti, parasız ilk ve ortaöğretim hakkı, üniversiteye girişin kolaylaştırılmasıydı.
HONDURAS NERESİ?
Honduras bir Orta Amerika ülkesi. Amerika kıtasının en yoksul ülkelerinden biri olan Honduras’ın başkenti Tegucigalpa ve nüfusu 9.1 milyon. ABD’nin 1000 kilometre güneyinde bulunan Honduras’ta Orta Amerika’nın en büyük limanı bulunuyor. Honduras nüfusunun yüzde 30’u günde 2 dolardan az gelirle yaşamaya çalışıyor.
Honduras şiddet ve cinayet oranının da en yüksek olduğu ülkelerden biri. Ancak bu şiddetin özellikle siyasi şiddet olması dikkat çekiyor. Sadece 2016 yılında başta ekoloji örgütleri olmak üzere kitle örgütü temsilcisi, gazeteci, insan hakları savunucusu ya da yerli topluluk lideri 90 kişi suikaste kurban gitti. Bunların arasında özellikle ekoloji mücadelesi verenler dikkat çekiyor. Çok uluslu şirketlerin gözdelerinden biri olan Honduras’ta çevreyi katleden bu şirketlere karşı verilen mücadele şiddetle bastırılmaya çalışılıyor.
Honduras, 3 Mart 2016’da Gualcarque Nehri’ne yapılacak baraj projesine karşı yürüttüğü mücadele ile öne çıkan Berta Caceres’in katledilmesiyle gündeme gelmişti.