İşçi haklarına yönelik saldırılar dünyanın her yerinde gündemde. Ücretler
eriyor, sosyal haklar azaltılıyor, güvencesiz taşeron çalışma yayılıyor; insani
bir yaşamı sağlamaktan çok uzakta olan asgari ücretler dahi hedefte.
Sendikalara, toplu iş sözleşmesi ve grev hakkına yönelik saldırılar da artıyor.
Sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetlerine yönelik bütçe kesintileri hem
özelleştirmelerin hem de bu alandaki emekçilerin işten atılmalarının yolunu
açıyor...
Ancak İran’dan Arjantin’e, Yunanistan’dan Nijerya’ya dünyanın birçok
ülkesinde; sanayi işçilerinden sağlık emekçilerine, tersane işçilerinden okul
öncesi eğitim emekçilerine kadar kamu ve özel sektörde çalışan işçi ve
emekçiler mücadeleyi bırakmıyor. İşçiler, 2017’nin son ayına da mücadeleyle
başladı. Derlediğimiz bilgiler işçilerin en büyük silahlarının örgütlenme ve
grev olduğunu bir kez daha doğruluyor.
İşte aralık ayının ilk on gününde basına yansıyan hak mücadeleleri:
GÜNEY KORE’DE HYUNDAI İŞÇİLERİ İŞ BIRAKTI
Otomotiv devlerinden Hyundai’nin başkent yakınlarındaki Ulsan’da bulunan 5
fabrikasında çalışan sendikalı işçiler, sözleşme görüşmelerinin 36’ıncı turunda
da ücret zammı konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine 6 saat iş bıraktı.
İşçiler aylık ücretlerinin 142 dolar ve ikramiyelerin yüzde 30 artırılmasını
talep ediyor. Hyundai patronları işçilerin talebinin üçte birini verebileceğini
söylüyor.
YUNANİSTAN’DA GREV HAKKINA SALDIRI
Yunanistan’da Mücadeleci İşçiler Cephesi (PAME) isimli sendika federasyonu
5 Aralık’ta Çalışma Bakanlığı önünde, SYRIZA hükümetinin grev hakkını
kısıtlamak için hazırladığı yasa tasarısını protesto etti. Polis gösteriye gaz
bombalarıyla saldırdı. Hükümet yasa tasarısını geri çektiğini açıkladı. Öte yandan
PAME, 14 Aralık’ta kamu çalışanlarının kemer sıkma politikalarına karşı
yapacakları 24 saatlik greve katılacağını da duyurdu.
FRANSA’DA TEMİZLİK İŞÇİLERİ GREVİ
Fransa’nın başkenti Paris’te kamu temizlik işçileri/çöp toplayıcıları 4
Aralık pazartesi ücret zammı talebiyle grev yaptı. Le Figaro gazetesinin
haberine göre greve çöp kamyonlarında ve üç işletmede çalışan 900 işçi katıldı.
İRAN’DA ŞEKER İŞÇİLERİ ÜCRETLERİNİ İSTEDİ
Haft Tapeh’deki şeker plantasyonunda çalışan ve 4 aydır ücretleri ödenmeyen
tarım işçileri 2 Aralık Cumartesi günü iş bıraktı. 2008 yılında 42 günlük
grevin ardından bağımsız bir sendika kuran tarım işçilerinin sendikal liderleri
de sık sık gözaltı ve tutuklamalarla karşı karşıya kalıyor. Devlete ait şeker
şirketi ise 2015’te özelleştirildi.
KAMBOÇYALI TEKSTİL İŞÇİLERİ GREVE ÇIKTI
Başkent Phnom Penh’deki Nantai tekstil fabrikasının 200 işçisi, yasalarda
yer alan temel haklarının verilmesi talebiyle grev yaptı. İşçiler
sözleşmelerinin kendilerine haber verilmeden tek taraflı feshedilmesinden,
tazminat haklarının ödenmemesinden, yıllık izinlerini ve diğer sosyal haklarını
kullanamamaktan şikayetçi. Çalışma bakanlığının ve yerel yetkililerin haklar
konusunda şirket yönetimi ile görüşeceklerini belirtmeleri üzerine işçilerin
grevi bir günün sonunda bitirdikleri öğrenildi.
KANADA TERSANE İŞÇİLERİ GREVE ‘EVET’ DEDİ
Halifax tersanesi işçilerinin grev oylamasından yüzde 99 oranında “evet”
çıktı. Sendikalı işçiler Irving Gemi Şirketi tarafından işletilen ve ticari
gemilerin inşa edildiği tersanede 3 Aralık günü alınan grev kararının nedeni ise
sözleşme müzakerelerinde, mola süreleri ve ücretli hastalık izni konularında
anlaşmaya varılamaması. Sendika, beklenmedik durumlar için yılda ekstra 4 gün
ücretli hastalık izni talep ediyor. Kanada devletiyle 26 milyon dolarlık 15
gemi inşası anlaşması imzalayan şirket ise, işçilerin taleplerini karşılamak
istemiyor.
İŞ CİNAYETLERİNE ÖFKE YÜRÜYÜŞÜ
Hindistan’ın Pencab vilayetinde devletin işlettiği Ludhiana sanayi
bölgesinde çalışan kamu işçileri, iş cinayetlerini protesto etti. İş
yasalarındaki ve fabrikalardaki iş güvenliği önlemlerinin artırılmasını isteyen
sanayi işçileri, geçtiğimiz salı günü yürüyüş yaptı. Yürüyüş bir plastik
fabrikasında çıkan yangında 16 işçinin yaşamını yitirmesine tepki olarak
gerçekleştirildi. Fabrikada günlük iş yapan 100 kadar işçi çalışıyordu.
MYANMAR’DA ASGARİ ÜCRETE ZAM TALEBİ
Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırıma varan şiddet nedeniyle gündemde
olan Myanmar’da sanayi işçileri asgari ücret mücadelesi veriyor. Mandalay
Sanayi Bölgesinde çalışan yaklaşık 1000 işçi, 8 saatlik iş günü için belirlenen
günlük asgari ücretin 3,600 kyattan (Myanmar para birimi) 5,600 kyata (4.1
dolar) çıkarılmasını talep ediyor. Asgari ücret görüşmelerini yürüten Ulusal
Asgari Ücret Komitesi ise 4,000 ila 4,800 kyat arası öneriyor.
ARJANTİNLİ SAĞLIKÇILAR ÖZELLEŞTİRMEYE DİRENİYOR
Başkent Buenos Aires’te devlete ve belediyeye bağlı 80 hastane ve klinikte
çalışan sendikalı kamu sağlık emekçileri; doktorlar ve diğer sağlık çalışanları
1 Aralık’ta 24 saat iş bıraktı.
Sağlık emekçilerinin talepleri ücret zammı, toplu görüşmelerin yeniden
başlatılması, sağlık bütçesinin artırılması ve taşeron sağlık çalışanlarının
kadroya alınması. Sağlık emekçileri bütçeden sağlığa ayrılan payın düşürülerek
özelleştirmelerin yolunun açıldığını belirtiyor.
HİNDİSTAN’DA SAĞLIKÇILAR KADRO İSTİYOR
Hindistan’ın Bihar vilayetinde greve çıkan 80 bin sağlık çalışanı işten
atılıyor. Ulusal Sağlık Müdürlüğü (NHM) bünyesinde sözleşmeli çalışan sağlık
emekçileri, ayın ilk haftasında kadrolu çalışma ve ücret zammı için iş
bırakarak yürüyüşler yaptı. Sağlık emekçilerin eylemleri geçtiğimiz ay Patna
Yüksek Mahkemesi’nin kamu okullarında sözleşmeli çalışan 40 bin öğretmenin
kadrolu öğretmenlerle eşit ücret ve haklara sahip olduğu yönündeki kararının
ardından geldi; sağlık emekçileri de aynı hakları talep etti.
Öte yandan Hindistan’ın farklı vilayetlerinde de benzer eylemler yapılıyor.
Yine Haryana eyaletindeki binlerce sözleşmeli sağlık emekçisi geçtiğimiz salı
iki günlük greve çıkarak kadro ve zam talep etti. Eyalette 12 bin 500 sözleşmeli
sağlıkçı bulunuyor. Bunların arasında ofis çalışanları, eczacılar, laboratuvar
teknisyenleri, veri giriş operatörleri ve ebeler de bulunuyor. Sağlık
emekçileri “eşit işe, eşit ücret” istiyor.
MEKSİKA’DA KOŞULLARININ İYİLEŞTİRİLMESİ TALEBİ
Meksika’nın Oaxaca kentinde farklı iş kollarında çalışan işçi ve emekçiler
çalışma koşullarının iyileştirilmesi için aralığın ilk haftası çeşitli eylemler
yaptı. Oaxaca Üniversitesi akademik kadrosu emeklilik fonlarına ödememe
yapılmaması nedeniyle greve çıktı. Oaxaca Uluslararası Havaalanı güvenlik
çalışanları ise ödenmeyen kasım maaşlarının yatırılması için iş bıraktı. 5 kişi
işten atılırken çalışanlar devlet yetkililerinin müdahale etmesini talep etti.
Aurelio Valdivieso Devlet Hastanesi çalışanları hekim ve hemşireleri de 22
Kasım’da başlattıkları eylem sürecini devam ettiriyor. Sağlık emekçileri tedavi
için gerekli ekipmanların karşılanmasını talep ediyorlar.
OFFSHORE PETROL İŞÇİLERİ HAKLARINI İSTİYOR
Latin Amerika’da küçük bir ülke olan Trinidad Tobago’da taşeron petrol
işçisi sağlayan offshore şirketi JSL International’e bağlı işçiler 1 Aralık’ta
eylem yaptı. İşçiler iş kazası geçiren işçilerin tedavi masraflarını
karşılamayı reddeden şirketi protesto ettiler. İşçilerin, yaralanan bir
arkadaşlarının tedavisi ödenmediği için iki gün boyunca hastaneye gidememesine
öfkeli oldukları öğrenildi.
ALMANYA, İTALYA, PORTEKİZ, NİJERYA: HAVADA MÜCADELE KOKUSU VAR!
Almanya’da pilotlar mültecileri sınır dışı etmeyi reddederek iş
bırakıyorlar. Ajanslara göre ocaktan eylüle kadar 220 uçuş pilotlar mültecileri
sınır dışı edecek uçuşları yapmayı reddettikleri için gerçekleştirilmedi.
Havayolları çalışanları kendi haklarına da sahip çıkıyor. İtalya’da,
İrlanda merkezli Pilots Rynair havayolu şirketine bağlı kabin ekibi ve pilotlar
grev uyarısı yaptı. Havayolu çalışanları 15 Aralık’ta 4 saat iş bırakacaklar.
Grev kararı şirketin çalışanların hakları konusunda üye oldukları ANPAC
sendikasını muhatap almayı reddetmesi üzerine alındı.
Aynı şirketin Portekizli pilotları da yıllık izinler nedeniyle çıkan
anlaşmazlık üzerine oy çokluğu ile grev kararı aldı. Rynair şirketi Portekiz’de
de sendikayı tanımıyor.
Kenya Havayolları’nın Nijerya’daki çalışanları toplu iş sözleşmesindeki
anlaşmazlık nedeniyle grev uyarısı yaptı. İşçiler sözleşmede ücret zammı,
ücretli izin ve sosyal sigorta talep ediyorlar.
TAHİTİ’DE GAZETECİLER İŞ BIRAKTI
Fransız Polinezyası’ndaki en büyük ada ülkesi olan Tahiti’de yayımlanan La
Depeche de Tahiti gazetesindeki bir hafta süren grev 2 Aralık’ta sona erdi.
Grev, gazetecilerin ve çalışanların gazete yönetiminin basılı gazete bölümünü
bir başka şirkete devretmesine karşı çıkması nedeniyle yapıldı. Grevin ardından
yönetim kararından vazgeçtiğini açıkladı.
ÖĞRETMENLER MÜCADELE DERSİ VERİYOR
BİRÇOK ülkede eğitim bütçesinde kısıntılar, eğitimcilerin haklarının
kısıtlanması ve eğitimin niteliğinin düşürülmesine karşı mücadele var.
Avustralya’da 350 Katolik okulunda çalışan öğretmenler, 4-5 Aralık
pazartesi ve salı günleri 4’er saat iş bırakarak yürüyüş yaptı. Öğretmenler
sendikanın onaylamadığı ve kendilerine imzalatılmak istenen kurumsal anlaşmayı
protesto ettiler. Bağımsız Eğitim Sendikası üyesi öğretmenler, anlaşmanın
sendikanın yetkilerini kısıtladığını belirtiyor. Ayrıca neredeyse bir yıl önce
anlaşmaya varılan yüzde 2.5’luk ücret zammının da hâlâ hayata geçirilmemesine
tepki gösteriyorlar.
ŞİLİ’DE KREŞ ÇALIŞANLARI GREVLE UYARDI
Şili’de okul öncesi eğitimde çalışan eğitim emekçileri ücret zammı ve
çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle 1 Aralık’ta 1 günlük uyarı grevi
yaptı. 3 aylık ila 5 yaş arası çocukların gittiği kreşlerde çalışan sendikalı
eğitim emekçileri, kendi haklarının yanı sıra bu alana ayrılan bütçenin
artırılarak eğitim niteliğinin yükseltilmesini de talep ediyor.
YENİ KALEDONYA’DA MÜZİK GREVİ
Güney Pasifik’teki Fransız sömürgesi Yeni Kaledonya’da Aralık’ın ilk
pazartesisi başlayan ‘süresiz grev’ devam ediyor. Müzik öğretmenleri, hükümetin
kültür ve sanat eğitimine ayrılacak bütçede 1.5 milyon dolarlık kesinti
yapmasını protesto ediyor. Bütçe kesintisi nedeniyle çok sayıda öğretmen işten
atılma tehlikesiyle karşı karşıya. Öğretmenler ayrıca geçtiğimiz salı günü
Noumea kentindeki kongre binası önünde de eylem yaptı.