3 Aralık 2009 Perşembe

Alevi Partisi'nin şansı nedir?

Ufuk Uras, 10 Aralık Hareketi ve SHP. 2010 yılında Türk siyasi hayatına katılacak yeni siyasi partinin kurucuları. Ama sadece onlar değil yeni sol partinin bir de sürprizi var: Aleviler... Alevi Bektaşi Federasyonu Başkanı Ali Balkız, bu yeni partinin kurucuları arasında yer alacağını açıkladı. Tarhan Erdem'de Radikal'deki köşesinde Alevi partisinin şansını değerlendirdi..

BİZ DÜZENE ALTERNATİF OLACAĞIZ
Milliyet’ten Devrim Sevimay’ın, Alevi Bektaşi Federasyonu Başkanı Ali Balkız’la yaptığı söyleşi ‘Aleviler yeni solun peşinde’ başlığı ile verildi. Ali Balkız iddialı görünüyor, 22 ili gezmiş, Alevilerle konuşmuş, izlenimlerini ‘Bu parlamentodan bize umut yok. Oysa bizim sorunlarımız siyasi sorunlardır, siyaset çözecektir’ kanısıyla tamamlıyor. Girişimini galiba şu cümle tanımlıyor: “Biz düzene alternatif olacağız. Bunun için yeni bir sol söylem, sosyal demokrat yeni bir heyecan, yeni bir dil, yeni kadro...”

ALEVİ PARTİSİ SAYISAL GEREKÇEDEN MAHRUMDUR
Başlığı ve bu cümleyi okuyan köşe yazarları ‘sol’ parti kurulacağında hemfikirler. Bence ‘sol’ bir parti ‘Alevi’ tabanına dayanmakla yetinemez, diğer yandan Alevi tabanlı bir parti de kendini sol ile tanımlamamalıdır. Her neyse, ben Balkız’ın bahsettiği partinin ‘sol’ niteliğini bırakıp, Alevi yanına değineceğim. Alevilerin bir parti kurmak istemeleri, mezhebe dayanan bir parti kurulmasının siyasal sakıncalarını unutsak bile, sayısal gerekçeden mahrumdur.

2 İLA 3 MİLYON SEÇMEN
Türkiye’de mezhebinin ‘Alevi’ olduğunu söyleyenlerin 20 milyonu geçtiğine inananlar vardır. Fakat gerçek bu değildir. KONDA’nın 2006 araştırmasına göre Türkiye yetişkinlerinin, seçmen nüfusun yüzde 4 ile 6’sı kadarı, mezhebinin Alevi olduğunu söylemektedir; bu da 2 ila 3 milyon seçmen demektir. Mezhebini söylemek istemeyenleri abartarak dikkate alsanız ve araştırma verilerini esnetip yukarı çekseniz de bu sayı, Alevi siyaset adamlarının sandıkları düzeye çıkmaz.

ALEVİLERİN YÜZDE 55 İLE 70'İ
CHP'YE OY VERİYOR
Alevilerin yüzde 20 çevresinde oranı Zaza ve Kürt’tür. Etnik nedenler, bağımsız adayların varlığı, yerel koşullar, aileye bağlı tercihler nedeniyle Alevilerin hepsi aynı siyasal eğilime bağlı davranmazlar ve oy vermezler. Şimdiye kadar, Çeşitli araştırmalarda, Alevilerin yüzde 55 ile 70 çevresinde oranının
CHP’ye oy verdikleri belirlenmiştir.

BÖLGELERE GÖRE ALEVİLERİN OY DAĞILIMI
1960 sonrasındaki büyük kentlere göç olayı, Alevilerin bölgelere dağılımını da değiştirmiştir. 2006’da, Alevilerin yüzde 10’dan fazlası İstanbul’da oturmaktaydı; bu oranın 60’lı yıllarda yüzde 5’in altında olduğunu sanıyorum. 1965 seçimleri sonrasında ilk Alevi partisi Birlik Partisi (BP) kuruldu. 1968 Senato kısmi seçimlerinde yüzde 1,7 oy aldı. 1969 Milletvekili seçimlerinde BP’si yüzde 2,8 oy aldı. Bu seçimlerde BP’nin yüzde 5’in üstünde oy aldığı 10 il şunlardı: Amasya (yüzde 23,6), Tokat (yüzde 17,7), Çorum (yüzde 16,9), Sivas (yüzde 16,7), Erzincan (yüzde 13,1), Malatya (yüzde 11,8), Tunceli (yüzde 6,9), Maraş (yüzde 6,2), Mersin (yüzde 5,3), Yozgat (yüzde 5,0). Üç büyük ilde BP
Ankara (yüzde 4,4) Adana (yüzde 3,6) ve İstanbul’da (yüzde 2,9) da ülke ortalamasının üstünde oy almıştı. Alevi mezhebi mensuplarına dayalı bir partinin seçimlerde pek parlak sonuçlar alamayacağına 1969 doğru ve iyi bir örnektir.