Kısa adı TÜİK olan Türkiye İstatistik Kurumu'nun Kasım 2008 için açıkladığı son işgücü-istihdam-işsizlik verileri, açık işsiz sayısının neredeyse 3 milyona (2 milyon 995 bin kişi) ulaştığını, işsizlik oranının yüzde 12,3'e çıktığını ortaya koyuyor.
2007 Kasım ayında işsiz sayısı 2 milyon 350 bin, işsizlik oranı yüzde 10 olarak açıklanmıştı. Demek ki, bir yılda 645 bin kişi açık olarak işsizlere katılmış.
Yine bir yılda işgücündeki değişime bakıldığında, işgücü nüfusunun 1 milyon 93 bin kişi arttığını, ama bunların ancak 448 bininin iş bulduğunu, buna karşılık 645 bin kişinin iş bulamayarak açık işsiz sayısını 3 milyona yaklaştırdığı anlaşılıyor.
İstihdamın tarım-sanayi-hizmetler arasında dağılımına bakıldığında, Kasım'dan Kasım'a tarım istihdamının 283 bin kişi arttığını, ama sanayinin istihdamının 43 bin kişi azaldığını, hizmetlerde ise 258 bin arttığını gösteriyor.
Demek ki, geçen 1 yılda istihdamı gerileyen sanayi sektörüdür ve önemli olan bu trenddir.
İstihdamda sektörlerin payı
Ama daha önemli olan, işgücü olarak saptanan 24,3 milyonun içinde yer almayan, "işgücü" sayılmayan, gerçekte ise önemli bir kısmı, dolayısıyla işsiz sayılması gereken 3 milyonu aşan nüfustur. Bu nüfusun "işgücü" olarak tanımlanmaması, gerçek işsizliğin boyutlarının görülmesini de engelliyor.
Gerçek işsiz sayısını görmek için, 3 milyona yaklaşan açık işsizlere, "umudunu yitirmiş", "iş aramayan, iş bulursa çalışacak", "mevsimlik", "eksik istihdam" başlıklarındaki işsizlerin de eklenmesi gerekir.
Nitekim bu örtülü işsiz kategorilerinde son bir yılda daha yüksek artışlar dikkati çekiyor. Örneğin, umudunu yitirmişlerin sayısı 1 yılda 630 binden 717 bine çıkmıştır. İş bulursam çalışırım, diyenlerin sayısı 1 milyon 40 binden 1 milyon 251 bine çıkmıştır. Mevsimlik çalışanların sayısı 409 bindir, eksik istihdam, yani iğreti işlerde çalışanların sayısı da 600 binden 855 bine çıkmıştır. İşte bütün bu "işgücü" tanımı dışında tutulan işsizler de katıldığında resmi işsiz olarak açıklanan 2 milyon 995 bin işsiz sayısının 6 milyon 223 bine, yüzde 12,3 olarak açıklanan işsizlik oranının da yüzde 25,8’e çıktığı görülmektedir. Aynı yöntemle, bu gerçek işsizliğin 2007 Kasım’ında yüzde 21,9, 2006 Kasım’ında yüzde 22 olduğu anımsandığında, gerçek işsizliğin hızla arttığı dikkat çekiyor.
Özet olarak şu söylenebilir: Kasım 2008 işsizlik verileri, ekonomide ekim ayı sonrası hızlanan daralmanın ortaya çıkardığı işsizlik fotoğrafını henüz vermiyor.
Şimdiden anlaşılmıştır ki, sanayi(inşaat dahil) istihdam yaratmak yerine istihdam kaybı yaşayan sektör durumunda. Sanayideki daralmanın ve işsizlik artışının hızla hizmet sektörüne yansıyacağı açık. Dolayısıyla, önümüzdeki ayların işsizlik verileri daha endişe verici boyutlarda olacak.
Resmi ve Gerçek İşsizlik;2006-2008 (Bin Kişi)
Aylar Açık işsizler Umudunu kaybedenler İş olsa çalışırım diyenler Mevsimlik çalışanlar Eksik istihdam Gerçek işsiz İşgücü Gerçek işsizlik oranı
% Açık işsizlik %
Kasım '06 2265 600 1254 344 713 5176 23500 22,0 9,6
12 2446 656 1339 456 695 5591 23203 24,1 10,5
Ocak 2007 2508 714 1366 503 752 5843 22898 25,5 11,0
2 2587 736 1353 526 792 5994 22646 26,5 11,4
3 2401 692 1228 447 809 5577 23019 24,2 10,4
4 2296 644 1142 309 800 5192 23512 22,1 9,8
5 2123 616 1146 206 820 4910 23965 20,5 8,9
6 2141 605 1115 126 802 4790 24236 19,8 8,8
7 2151 595 1136 112 766 4760 24400 19,5 8,8
8 2232 571 1087 134 689 4714 24292 19,4 9,2
9 2253 563 1068 176 694 4754 24135 19,7 9,3
10 2302 575 1048 278 672 4876 23612 20,6 9,8
11 2350 630 1040 409 650 5079 23217 21,9 10,1
12 2436 651 1099 515 647 5348 22879 23,4 10,6
Ocak 2008 2567 707 1256 640 703 5873 22679 25,9 11,3
2 2642 732 1428 601 811 6214 22804 27,2 11,6
3 2496 722 1432 491 829 5970 23249 25,7 10,7
4 2293 612 1272 294 853 5324 23943 22,2 9,6
5 2164 553 1150 191 858 4916 24440 20,1 8,9
6 2237 518 1136 144 902 4937 24793 19,9 9,0
7 2353 541 1176 144 858 5072 24975 20,3 9,4
8 2439 530 1190 179 797 5135 24948 20,6 9,8
9 2548 538 1144 209 805 5244 24761 21,2 10,3
10 2687 615 1177 299 838 5616 24632 22,8 10,9
11 2995 717 1251 405 855 6223 24310 25,6 12,3
Mustafa Sönmez
