rak Başbakanı Nuri el Maliki, vilayet seçimlerini birinci bitirerek merkez hükümeti güçlendirdi ve Saddam Hüseyin’in yıkılmasından sonraki dönemde güçlenen dinci partileri de zayıflattı. Fakat Iraklılar oylarını yine de mezhep ya da etnik sınırlar içerisinde kullandılar. Maliki’nin başarılı olduğu bütün eyaletler Şii mezhebinin yaygın olduğu bölgeler.
Seçim komisyonu, dün başbakanın koalisyonu “hukuk devleti”nin Irak’ın en büyük şehirleri Bağdat’ta atılan oyların yüzde 38’ini, Basra’da ise yüzde 37’sini topladığını açıkladı. Koalisyon ayrıca Bağdat’ın güneyindeki yedi bölgede daha birinci sırayı aldı. Sünni Arapların, milliyetçi ve laik partilerin içinde iyi bir sonuca imza attı.
Şimdi Maliki, birkaç defa Amerikan karşıtı dini lider Mukteda El Sadr, Amerikan hükümeti ve Kürtlerle karşı karşıya gelmesine neden olan yerel hükümeti güçlendirme politikasının seçmenler tarafından onaylandığını iddia edebilecek. Güçlü eyalet konseyleri için yapılan seçimlerdeki 18 bölgeden 14’ünün sonuçları, aralıktaki parlamento seçimlerinin bir ön izlemesi olarak nitelendirilebilir.
Geçmişin en büyük Şii partisi olan Irak Yüksek İslam Konseyi, Bağdat’ta Sadr destekçilerinden daha az oy alırken Basra’da ise yalnızca yüzde 11.6 oy toplayabildi çünkü liderleri başarısız görülüyor.
Başbakan bir bakıma iyi işler yaptı sayılabilir çünkü Iraklılar, ayda 3 bin kişinin öldüğü 2005-2007 Sünni-Şii sivil savaşının ardından nispeten daha güvende sayılabilir. Ocak ayında bu sayı Amerikan işgalinin başından beri en düşük sayı olan 199’a düştü. Fakat yine de Irak, dünyadaki en şiddet dolu ülkelerden biri olmaya devam ediyor. Dün, Kürt şehri Kanakin’in Diyala bölgesinde bir intihar bombacısı en az 16 kişinin ölümüne neden oldu.
Seçim, şu ana kadar iki çelişkili etkiye neden oldu: Hükümetin halk üzerindeki gücünü pekiştirdi; fakat ayrıca Kürtler, Şiiler ve Sünniler tarafından kontrol edilme yarışı altındaki Diyala gibi bölgelerde gerilimi de yükseltti. Kürt bir lider olan Selahaddin Kokha, “teröristler, Kanakin’deki seçimlerdeki Kürt zaferinin mutluluğunu yok etmek istiyorlar” dedi.
Ayrıca Amerikan ordusunun sorun anında hazır bekletildiği Sünni Anbar eyaletinde de tansiyon yükselmiş durumda. El Kaide’ye karşı Amerika’nın tarafını tutan kabine üyeleri ve eski isyancılardan oluşan Uyanış Konseyi’nin bir üyesi, oylarının Sünni rakipleri tarafından çalındığını iddia etti. Seçimler ayrıca Sünniler ve Kürtler arasında şiddetli yarışlara sahne olan Kuzey eyaleti Ninova’da da önemli değişikliklere neden oldu. Konsey, 2005’teki Sünni boykotu yüzünden Kürt çoğunluğa sahipken cumartesi günkü seçimlerden Sünni El Hadba yüzde 48.4 oyla galip çıktı.
Oylama gösteriyor ki Maliki ve partisi Dava artık daha güçlüler fakat bu abartılabilir. Maliki laik bir yol da izlese, bazı önemli kararları alırken genelde Şii lider Ayetullah Ali El Sistani’nin görüşlerine başvurmadan hareket etmiyor.
Seçim sonuçları, İran etkisinde bir gerilemeye işaret etmesine rağmen Maliki, Tahran’la olan yakın ilişkilerine, Amerika’yla da arası iyi bir şekilde devam edecek. Seçimlerin başarısının test edilmesinin bir yolu, sonuçların kaybeden taraflar tarafından ne kadar kabul edildiği olacaktır.
(Counterpunch 8 Şubat)Çeviren: Çağdaş İçmez
PATRİCK COCKBURN Counterpunch Gazetesi Yazarı
