21 Mayıs 2009 Perşembe

IMF anlaşması neden gecikiyor?

Türkiye'nin IMF ile sürdürdüğü görüşmeler, kabine revizyonu ve genel seçim kaygılarına takıldı.

ANKARA - IMF ile Mart ve Nisan aylarında yürütülen görüşmelerin ardından yeni anlaşma için olumlu mesajlar verildi.

Türkiye, Nisan ortasındaki son yüzyüze görüşmenin ardından IMF'ye bir önlemler paketi de sundu.

Bunun ardından nihai görüşmeler için bir Fon heyetinin Türkiye'ye gelmesi beklenirken, yaklaşık bir aydır adım atılmaması, "anlaşmadan vaz mı geçiliyor?" sorusunu gündeme getirdi.

Hükümetin IMF konusundaki son açıklaması Başbakan Tayyip Erdoğan'ın "Önümüze şablon koyarlarsa anlaşma imzalamayız" sözleri oldu. Bu sözler de belirsizliği ve "anlaşmadan vazgeçiliyor" yorumlarını güçlendirdi.

Türkiye'nin IMF'ye sunduğu pakette 2009'un ikinci altı ayı ile 2010 ve 2011 yılları için önlemler yer alıyor. 2009 için kamu harcamalarındaki genişlemeye IMF'nin de itirazı yok. Ancak Türkiye, 2009 için bir taahhütte bulundu. Faizlerdeki düşüş nedeniyle 2009 için ayrılan faiz ödeneklerinin tamamı kullanılmayacak. Hükümet, faiz ödeneklerinden kalan paranın bu yıl faiz dışı harcamalarda kullanılmayacağını IMF'ye taahhüt etti.

SEÇİM DÖNEMİNDE BÜTÇEYİ KISMAMAK İÇİN...

2010 ve 2011 önlemleri ise harcama kısıcı ve gelir artırıcı önlemleri içeriyor. Bu konuda kesin rakam belirtilmiyor. Türkiye, katılım öncesi ekonomik programda önümüzdeki iki yıl için bütçede bu yıla göre kısıntı yapacağını ortaya koydu. Tasarruf için IMF'nin 15 milyar TL'lik bir rakamı gündeme getirdiği, Türkiye'ninse 10 milyar TL'lik bir paket hazırladığı konuşuluyor. Yorumlar, 2010 ve 2011 dönemini içeren tasarruf önlemlerinin siyasi açıdan değerlendirmeye alındığına işaret ediyor. Hükümetin, genel seçimlere denk gelen bu dönemde bütçede kesinti yapmamak için IMF anlaşması konusunda yavaş davrandığı yorumları yapılıyor.

KABİNE REVİZYONU DA OLUNCA

Görüşmelerde somut bir gelişme olmamasının ikinci nedeni ise kabine revizyonu. Ekonomi yönetiminden edinilen bilgilere göre, IMF kabine revizyonunun ardından Türkiye'ye bir heyet gönderip görüşmelere başlamak istedi. Ancak ekonomi bakanları, görev değişikliklerinin ardından bir durum değerlendirmesi yaptıklarını belirterek görüşme için zaman istedi.

'SİYASİ ENDİŞE' FAKTÖRÜ

IMF görüşmelerinde bulunarak her iki tarafın tutumlarını da bilen isimlerin dikkat çektiği iki nokta daha var. Tarafların birbirlerine sunduğu önerilerin, mevcut ekonomik koşullar ve veriler çerçevesinde kabul edilebilir olduğu, Türkiye’nin de IMF’nin de onayladığı belirtiliyor. Bu nedenle gecikmenin nedeni için Türkiye tarafına dair yorumlar, “ciddi bir siyasi endişe” olabileceği yönünde.

IMF'DE DE GÖRÜŞ AYRILIĞI

IMF tarafı için dikkat çekilen nokta ise Fon üst yönetimiyle teknokratları arasındaki görüş farklılıkları. Hem IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn’ın, hem de kriz sürecinde ağırlıkları artan yardımcıları arasında temel politikalar konusunda görüş ayrılıkları bulunuyor. Bu durumun ülkelerle anlaşma görüşmeleri yürütürken de tavır farklılıkları yaratabildiğine dikkat çekiliyor.