ABD askerlerinin 2012 yılına kadar Irak’ta kalmasına olanak sağlayan ‘Güvenlik Anlaşması’ Irak Parlamentosu’nda kabul edildi
Irak Parlamentosu, dün ikinci kez gerçekleştirdiği oturumla ABD askerlerinin Aralık 2011’e kadar Irak’ta kalmasını öngören anlaşmayı onayladı. Irak Meclis Başkanı Mahmud El Meşhadani, 275 sandalyeli parlamentoda 198 üyenin katıldığı oylamada 149 kişinin anlaşmaya kabul oyu verdiğini açıkladı. Önceki gün yapılması planlanan oylama, taraflar arasındaki pazarlıkların uzaması nedeniyle düne ertelenmişti.
Iraklı liderler ve Şii lider Ayetullah Ali El Sistani, anlaşmanın onaylanmasından önce geniş bir kabul görmesi için çaba göstermişlerdi. Şii hükümeti, mecliste iki Sünni bloğunun, anlaşmanın önümüzdeki yıl referanduma sunulması teklifini kabul etmişti. Ancak Saddam’ın Baas Partisi’nin eski üyelerinin yakalanması ve mahkemeye çıkarılmasının durdurulması, Saddam’ı idama mahkum eden mahkemenin lağvedilmesi şeklindeki iki talebi Şii hükümetinden kabul görmemişti.
Parlamentonun onayından önce bir açıklama yapan Şii milletvekilleri, Sünni gruplarıyla güvenlik anlaşmasını desteklemeleri konusunda uzlaştıklarını belirtti. Aralarında Meclis Başkan Yardımcısı Ali El Attiya’nın da bulunduğu bazı milletvekilleri, Sünni üyelerin bazı politik reformlar karşılığında anlaşmayı desteklemeyi kabul ettiğini söyledi. Attiya ile birlikte açıklama yapan Sami El Askeri ve Ali El Edip, anlaşmanın detayları konusunda ise bilgi verilmedi; ancak Sünnilerin daha önce kabul edilmeyen taleplerinin Şii hükümeti tarafından kabul edilen şartlar arasında olmadığını kaydettiler.
Parlamento’daki en büyük Sünni bloğu Irak Uyum Cephesi’nin sözcüsü Salim Abdullah da 44 üyeli grubunun anlaşmaya kabul oyu vereceğini söyledi. Salim Abdullah, kendi gruplarının ve diğer bazı küçük grupların taleplerinin kabul edildiğini belirtti. Abdullah, talepleri doğrultusunda 30 Temmuz 2009 itibariyle güvenlik anlaşmasının halkoyuna sunulacağını ifade etti.
ABD askerlerinin 30 Haziran’a kadar Irak şehirlerinden, 1 Ocak 2012 itibariyle de tüm ülkeden çekilmiş olmasını öngören anlaşma, şimdi onay için üç üyeli Cumhurbaşkanlığı Konseyi’ne gönderilecek. Anlaşmanın burada da onaylanması bekleniyor.
Sadr grubu dava açacak
Irak parlamentosunda 30 milletvekili bulunan Sadr grubu, parlamento tarafından onaylanan Irak-ABD güvenlik anlaşmasının iptali için her türlü yola başvuracağını ve uluslararası mahkemelerde dava açacağını bildirdi. Sadr grubu, oylamadan hemen sonra yaptığı açıklamada, güvenlik anlaşmasının Irak halkını bağlamadığını, sadece lehte oy kullananları bağladığını söyledi.
Anlaşmanın iptali için uluslararası mahkemelerde dava açılacağı ifade edilen açıklamada, anlaşmanın parlamentodan geçmesi için milletvekillerine her türlü baskının yapıldığı görüşüne yer verildi.
Sadr grubunun açıklamasında, anlaşmanın kabul edildiği günün, “Amerikan kuvvetlerinin çekilmesinin başlangıcı yerine sömürgeciliğin başlangıcı” olduğu ifade edildi. Açıklamada, anlaşmanın onaylanması ve imzalanması sorumluluğunun hükümete ve parlamentoya ait olduğu ifade edildi. Sadr grubundan bazı milletvekilleri, oylama sırasında “Anlaşmaya hayır, Irak’a evet” sloganını attı ve “Anlaşmaya hayır” yazılı pankartlar açtı. (DIŞ HABERLER)
Anlaşma maddelerinden bazıları:
ç ABD askerleri, 30 Haziran 2009’dan itibaren, tüm şehirlerden çıkacak. 31 Aralık 2011 tarihinde de ülkeyi tamamen terk edecek.
ç Irak hava sahasının kontrolü Iraklılara geri verilecek, ancak Irak hükümeti ABD’den gözetleme ve kontrol amaçlı görevler için ‘destek’ talep edebilecek.
ç Amerikalı sözleşmeli güvenlik personeli, Irak yasalarına bağlı olacak ve Irak mahkemelerinde kovuşturulabilecek. ABD askerleri ve Savunma Bakanlığının sivil çalışanları, Amerikan askeri yasalarına tabi olacak.
Ancak anlaşma bu kişilerin, üsleri ve görevleri dışında taammüden işlenen suçlarla ilgili olarak ve ciddi davalarda Irak mahkemelerinde yargılanabilmelerini öngören bir mekanizma içeriyor.
ç Tüm askeri operasyonların, ortak bir Irak-ABD komitesince onaylanması gerekecek. ABD askerleri, Irak’ın izni olmadan Iraklılara ait evleri arayamayacak.
ç Anlaşma, ‘Irak’ın demokratik sisteminin tehdit altında olması’ halinde, ABD’ye “gerekli önlemleri alma hakkı” tanınıyor.
