lke imalat sanayi içindeki payı yüzde 13 olan, sanayinin bel kemiği durumundaki Kocaeli, ekonomik kriz gerekçesi ile yaşanan işten atma ve hak gasplarından en çok nasibini alan illerden biri durumunda.
Otomotiv sektörü başta olmak üzere tüm sektörlerde “ekonomik kriz ve durgunluğu” gerekçe gösteren patronlar, krizin yükünü işçilere ödettirmek için benzer uygulamaları hayata geçiriyorlar. İl genelinde kriz gerekçesi ile işten çıkarılan işçi sayısı 2 bine ulaşırken, çok sayıda işçi de üretime ara verilerek zorunlu izne çıkarılıyor. İşçilerin kazanılmış haklarına göz diken patronlar, kriz gerekçesi ile fabrikalarda esnek çalışmayı yaygınlaştırırken işten atma tehdidi ile işçileri sindirmenin hesabını yapıyor.
Temmuz ayında “sektörde daralma ve kriz” gerekçesi ile çok sayıda işçinin işine son verilen Ford Otosan’da üçüncü kez aynı gerekçelerle üretime ara verildi. 13 Kasım-26 Kasım tarihleri arasında üretime ara verilen fabrikada işçiler zorunlu izne çıkarılırken, ücretlerden yüzde 24 kesinti yapılacağı açıklandı. Gelişmeleri değerlendiren Ford Otosan işçileri, kriz gerekçesi ile yaşananların toplusözleşme görüşmeleri dönemine denk gelmesinin tesadüf olmadığını belirterek, metal patronlarının kazanılmış haklarını masaya yatırdıklarını dile getiriyorlar. İşten atmalar ve izin uygulamaları ile işçilerin baskı altına alındığını ifade eden bir Ford işçisi, “Artık neredeyse 15 gün çalışıyoruz, 15 gün izne çıkarılıyoruz. Şimdi aralık ayında daha uzun bir duruş olacağı konuşuluyor. Aldığımız maaşın da anlamı kalmadı. Herkes endişeli, belirsizlik korkutuyor herkesi. Zaten patronlar da onu istiyor. İstiyorlar ki işçiler işten atılmama adına her şeye razı olsun. Yüzde 76 da olsa izinlerin paralı olmasına şükreder hale geldi işçi” diye konuştu. Patronların tek derdinin krizi bahane ederek sözleşmeyi ucuza kapatmak olduğunu dile getiren işçi, “Sendikamız Türk Metal de buna çanak tutuyor. İşçiye patron ağzı ile konuşuyor. Kriz tellallığı yapıyor. Böyle olmamalı. Patron kâr rekorları kırarken işçiyi hatırlamıyor, azıcık kârı düşünce acısını işçiden çıkarıyor. Bu kabul edilemez. Sendika bir şeyler yapmalı” dedi.
Sırada Hyundai var
Kocaeli’nde Ford Otosan’ın ardından üretime ara veren diğer bir otomotiv devi de Hyundai Assan. 3 Kasım-9 Kasım tarihleri arasında üretime bir hafta ara verilen Hyundai’de 15 gün sonra üretime yeniden ara verileceği konuşuluyor.
Kasım ayının ilk haftası verilen izne gerekçe olarak parça eksikliğinin gösterildiğini ifade eden bir Hyundai işçisi, “Dün gerekçe parça eksikliğiydi, bugün ise kriz. Önümüzdeki günlerde üretime 15 gün daha ara verileceği söyleniyor. Ustalar bölüm bölüm gezip işçilere kendi isteği ile ayrılmak isteyen olup olmadığını soruyor. İsimleri not ediyor. Tabii bu durum endişeleri de artırıyor” dedi. Sendikasız bir işyeri olmasına rağmen işverenin ücretlere zam yapmak için metal işkolundaki sözleşme görüşmelerinin sonuçlanmasını beklediğini dile getiren Hyundai işçisi, “Eylülde zam almamız gerekiyordu. Patron sözleşmeyi bekledi. Metal patronları yüzde 4.15 zam önerdiği için bize kasımda yüzde 4.6 zam yapıldı” şeklinde konuştu.
Otomotiv sektöründen metal sektörüne, tekstilden petrokimyaya kadar birçok sektörde benzer gelişmelerin yaşandığı Kocaeli’nde krize karşı mücadelede geç kalındığını dile getiren sendikalar, ‘bir an önce birleşmek gerekir’ diyor.
