Şişecam’ın Trakya’da üç fabrikası var. Düz cam üreten Trakya Cam, otomotiv camı üreten Oto Cam ve cam ev eşyası üreten Kırklareli Cam. Krizle birlikte cam patronunun yaptığı ilk iş, “İşçi fazlalığı var, krizi atlatmak için işçi çıkarmamız lazım” diyerek ortalığa korku salmak oldu. 2008’in son aylarında, sendika ile Şişecam’ın yaptığı görüşmeler sonucunda, bütün fabrikalarda 2009 izinlerinin kullandırılması konusunda anlaşmaya varıldı. Yapılan anlaşma, sendika ve işveren tarafından “Kimsenin burnu kanamadan, krizi atlatmak istiyoruz” denilerek duyuruldu işçiye ve kamuoyuna. Trakya Cam ve Kırklareli Cam’da izinlerin kullandırılması devam ederken, Oto Cam’da izin kullandırmanın şubat ayında bitmesiyle birlikte, mart, nisan ve mayıs aylarında işçiler, her ay, -sigorta primleri yatırılmadan, birer hafta ücretsiz izine çıkarıldı.
Alınan önlemler yetersiz kalmış olacak ki Kristal-İş Genel Başkanı Bilal Çetintaş, 31 Mayıs Pazar günü Lüleburgaz’da, Oto Cam ve Trakya Cam işçileriyle ayrı ayrı yaptığı toplantılarda, cam patronlarıyla yeni bir protokol imzalandığını duyurdu işçilere. Protokolü basına vermeyeceklerini söyleyen Kristal-İş Trakya Şube Başkanı Habib Çalışkan, protokolle ilgili, Oto Cam’da birer haftalık ücretsiz izin kullandırmanın haziran, temmuz ve ağustos aylarında da süreceğini, ayrıca Trakya Cam’da 1 Ağustos’tan itibaren, üç ay süreyle ‘dört gün çalışma, üç gün ücretsiz izin’ uygulamasına geçileceğini açıkladı.
İmzalanan protokol ve işverenin dayatmalarıyla ilgili görüş bildiren ve malum nedenlerle isimlerinin yazılmasını istemeyen işçiler, Şişecam’ın zarar ettiğine inanmıyor. Bir Trakya Cam işçisi, “TR-1 fırını, ‘zarar ediyor’ denilerek orada üretim durduruldu. Ancak üretim durmadan önce öyle bir çalıştık ki, ambarları düz camla doldurduk. Şimdi ha bire cam sevkıyatı yapıyorlar. Bunun neresi zarar? Bunlar krizi fırsata çevirmenin derdinde. Normal zamanda işçiye yaptıramadıklarını şimdi yaptıracaklar. Haklarımızı budayacaklar. Diğer taraftan kısa çalışma ödeneğinden, hükümetin dağıttığı başka teşviklerden yararlanarak, daha da büyüyecekler” diye anlattı düşüncelerini.
KALKAN VARDİYALAR YENİDEN BAŞLADI
Bir Oto Cam işçisi de, üretimin az da olsa düştüğünü, ama hiç durmadığını, bu çalışma temposuyla zarar etmesinin mümkün olmadığını söylüyor ve ekliyor, “Ben tam tersine Şişecam’ın, normal zamandan daha fazla kâr edeceğini düşünüyorum. Çünkü işçisine verdiği ücret yüzde 25 oranında düştü. Başlardan bazı bölümlerde 16.00-24.00 vardiyasını kaldırmışlardı, şimdi yine tam gaz çalışmaya devam ediyoruz”
Cam işçileri, Şişecam’ın bu kadar büyümesinin kendi eserleri olduğunu söyleyerek, “Kâr ederken bizi kâra ortak etmeyen Şişecam, zarara ortak etmesini biliyor ama!
Hani aynı gemideydik, hani kardeştik? Bu nasıl kardeşlik, anlamadım! Cam işçisi, grevlerinin ertelendiğini, Kristal-İş’in toplusözleşme yetkilerine itiraz edildiğini unutmadı. Şimdiye kadar aldığımız tüm hakları mücadele ederek aldık. Şişecam patronu hep ayak diretti. Ben bu konuda da samimi olduklarını düşünmüyorum. Yine ince hesap peşindeler. Zararlı çıkan yine işçiler olacak” diyor.
Oto Cam ve Trakya Cam’da çalışan iki işçi, önlerinde toplusözleşme olduğunu, patronun, buna hazırlık yaptığını, kazanılmış hakları geri almak istediğini, özellikle de esnek çalışmayı fabrikaya yerleştirmeye çalıştığını anlatarak, “Esnek çalışma Oto Cam’da üç aydan beri zaten var…
Üç aydır, Oto Cam’dan, ticari araçlara adam gönderiliyor, kimse de bir şey diyemiyor” derken, diğeri, “Düz camda teker dönüyor. Stokları eritiyorlar. İki vardiya çalışıyoruz. Boşa çıkan vardiyayı, diğer bölümlere göndermeye çalışıyorlar.
Zaten fabrikada bizim, ‘angarya ekibi’ adını taktığımız bir grup var; her yana gönderiliyor. Sırf bu yüzden patron, bu yıl izin ekibi almadı” diye anlatıyor, işyerindeki esnek çalışma uygulamalarını…(Lüleburgaz/EVRENSEL
ŞİŞECAM, BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR
Şişecam, 2000 ile 2008 yılları arasında;
y Satış gelirlerini 1 milyar 2 milyon dolardan, 2 milyar 883 milyon dolara çıkardı. Artış yüzde 187,
y Varlıklar toplamını 2 milyar 102 milyon dolardan, 4 milyar 189 milyon dolara çıktı. Artış yaklaşık yüzde 100,
y Cam üretimini 1 milyon 494 bin tondan, 3 milyon 500 bin tona çıktı. Artış yaklaşık yüzde 135.
Bu süre içinde, eski işçilerin saat ücretlerindeki artış, dolar bazında yüzde 80 civarında kaldı. Memurlar hariç, Kırklareli Cam’da yaklaşık 1000, Oto Cam’da 600, Trakya Cam’da 350 civarında işçi çalışıyor. Son beş yılda Lüleburgaz’daki fabrikalara çok sayıda yeni işçi alındı. Yeni işçilerle eski işçiler arasındaki ücret farkı, bir mislini buluyor.
Şu anda Şişecam bünyesinde 17 bin 983 kişi çalışıyor. 2000 yılında bu sayı 12 bin 955 kişiydi. Şişecam’ın 2008’deki net kârı 123 milyon dolar oldu. Cam üretimi yüzde 15, satış hacmi yüzde 16 arttı.
2008 yılında Rusya, Bulgaristan ve Bursa’da 490 milyon dolarlık yatırım yaptı. Şişecam, 8 ülkede üretim yapıyor. Cam üretiminin yüzde 35’i yurt dışında gerçekleşiyor. Uluslararası satışlarının toplamdaki payı, yüzde 50’ye yükselmiş. 140 ülkeye mal satıyor. 2008’de Düzcam yüzde 12, Cam Ev Eşya yüzde 12, Cam Ambalaj yüzde 18, Kimyasallar yüzde 28 büyümüş. Yine 2009’da, Bulgaristan’da 2. Oto Cam Fabrikası, Mersin’de de Enerji Camları Fabrikası üretime başlayacak.
