25 Haziran 2009 Perşembe

Sıcak havalarda evrim hızlanıyor

Bilimadamları iklim değişikliğinin memelilerde evrimi moleküler düzeyde hızlandırabildiğini düşünüyor.

Auckland Teknoloji Üniversitesi'nden bir ekibin yaptığı araştırmada, aynı türden olup farklı iklimlerde yaşayan memelilerin DNA'sı karşılaştırıldı.

Araştırmacılar daha sıcak iklimde yaşayan memelinin genetik yapısının daha hızlı değişim gösterdiğini gördü.

DNA'yı oluşturan harf kodlarındaki değişim, yani mutasyon, türlerin evriminde ilk adımı oluşturuyor.

Bilimadamları, tropik bölgelerin canlı türleri açısından zenginliğinin bu teoriyle açıklanabileceğini düşünüyor.

Canlılarda her hücre bölünerek kendi kopyasını çoğaltırken DNA'sının mutasyona uğraması ihtimaliyle karşı karşıya.

Moleküler düzeydeki bu değişim, bazen o canlının sakat kalmasına yol açarken, kimi zamanlarda ise yeni bir avantaj kazandırabiliyor; örneğin ciddi bir hastalığa karşı bağışıklık gibi.

Avantaj sahibi hayvanın daha uzun ve sağlıklı yaşaması, ardında daha çok sayıda çocuk bırakarak bu genin yaygınlaşmasını sağlıyor.

Şaşırtan sonuç

Mikroevrim olarak adlandırılan bu tip küçük değişiklikler ortaya her zaman yeni bir tür çıkartmayabiliyor fakat belirli bir canlı nüfusu içinde farklılıkların çoğalmasına yol açıyor.

Bilimadamları, mikroevrimin sıcak iklimlerde hız kazandığının ilk kez memelilerde kanıtlandığını söylüyorlar.

Memeli hayvanlar sabit vücut ısısına sahip sıcak kanlı yaratıklar olduğu için tropikler ile daha soğuk yerler arasında evrim hızının bir fark göstermeyeceği düşünülüyordu.

Bundan önce konuyla ilgili yapılan deneylerde çevrenin ısısına göre kendi ısısı da değişen bitkiler ve deniz yaratıkları gözlemlenmişti.

Araştırma ekibinin başkanı Len Gillman, bitkiler ve deniz yaratıklarının DNA'sının çevrenin değişen ısısına ayak uydurmasının anlaşılır olduğunu; fakat evrim sürecinin memeli hayvanlarda da iklime göre hızlanıp yavaşladığını görünce çok şaşırdıklarını anlatıyor.

Auckland Teknoloji Üniversitesi ekibi, daha sıcak iklimlerde memelilerin sperm ve yumurtaya dönüşen hücrelerinin daha sık bölünmeye uğradığını, bunun da daha çok mutasyon olasılığını gündeme getirdiğini söylüyor.

Ekip, araştırma kapsamında 130 çift memeliyi soğuk ve sıcak mekanlarda tutarak inceleme altında tuttu.

BBC Türkçe