Halktan gelen haklı tepkiler üzerine Bakanlık geri adım attı. 25 günlük GDO yönetmeliği değiştirildi. Ziraat Mühendisleri tepkili. Zira, değişikliğe eklenen geçici madde kontrolsüz ithalatın yolu açtı. Lobiler yine kazandı.Marta kadar orman kanunu
Artan kamuoyu tepkilerinin ardından beklenen oldu. Yönetmeliğin geri çekilmesi beklenirken Bakanlık değişikliğe gitti. Bakanlık, tohum üreticileri ile yem ve gıda ithalatçıları ve beyaz et lobilerinin baskısına dayanamadı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 26 Ekim’de çıkardığı Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) yönetmeliğini, “uygulamadan kaynaklanan sorunları” bahane ederek 25 gün sonra değiştirdi. Değişiklik GDO’lu ürünlere kapıların kapandığı anlamına gelmiyor. Aksine, getirilen bazı kısıtlamalar yeni yönetmelikle daha da gevşetildi. GDO’lu ürünlerin Türkiye’ye girişi eskisi kadar kolay hale geldi. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 26 Ekime kadar GDO’lu gıda ve yem ithal izini almış olanlara gelecek yılın martına kadar kısıtlama uygulanmayacak. Getirilen kısıtlamalar nedeniyle GDO'lu mal getiren gemiler limanlara alınmıyor, açıkta beklemek zorunda kalıyordu. Değişiklik bu gemilerin serbest kalacağını anlamına geliyor.
Ne getirdi ne götürdü
Eski yönetmeliğe göre ithal edilen gıda veya yem yüzde 0.9 oranında GDO içeriyor ise, GDO’lu olarak kabul ediliyordu. Bu kısıtlama kalktı. Artık yüzde 0.9 GDO içeren gıda veya yem GDO’lu sayılmayacak.
İkinci önemli düzenleme; gıda veya yemin yüzde 0.5’ten fazla GDO içermesi halinde ithalatına izin verilmeyecekti. Şimdi ise gıda ve yem ne kadar yasaklanmış GDO içerirse içersin ithal edilebilecek. Tarım Bakanlığı’nın yasakladığı GDO’lu ürünlerin Türkiye’den transit geçişi yasaklanmıştı. Artık serbest.
Yönetmelik “GDO’suz ürünlerin etiketinde ürünün GDO’suz olduğuna dair ifadeler bulunamaz” yasağı getirmişti. Bu kalktı. Ürün ambalajına mutlaka “Bu ürünün genetiği değiştirilmiştir” ibaresi konulacak. Yönetmeliğe göre eğer bir ürün GDO içermiyor ise ürün ambalajına “GDO'suzdur” denilebilecek.
Kontrolsüz ithalatın yolu açıldı
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın da düzenlediği basın toplantısında, Bakanlığı lobi faaliyetlerine teslim olduğunu söyledi. Günaydın şöyle konuştu: “Halk sağlığına karşı risk oluşturan GDO’lu ürünlerin kontrolsüz girişine izin verildi. Asıl amaç yönetmeliğin geçici maddesinde gizli. Bu madde 1 Mart 2010’a kadar her türlü GDO’lu ürünün 1998’den bu yana olduğu gibi hiçbir kontrole tabi olmadan ülkeye serbestçe girmesinin yolunu açıyor. Son gelişmeler bu düzenlemenin, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın inisiyatifinin çok üzerinde bir yerden geldiğini gösteriyor.”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın eleştirdiği gecici madde şöyle: “26/10/2009 tarihinden önce kontrol belgesi alınmış ürünlerin ithalatında, bu ürünlerin Avrupa Birliğinin kabul ettiği kriterlere uygun olması koşulu ile, bu Yönetmeliğin 6 ncı, 9 uncu ve 11 inci madde hükümleri 1/3/2010 tarihinden itibaren uygulanır.”
Ertelemeyi Cargill istedi iddiası
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, izin, başvuru ve ithalat hükümlerinin ertelenmesinde uluslararası GDO lobisinin etkili olduğunu söyledi. Yetkin, ABD’li Cargill firmasının da hükümet nezdinde erteleme yönünde girişimleri olduğunu belirtti. Yetkin, “26 Ekim’de çıkan yönetmelik geri alınmış oluyor. Bu bir fiyaskodur” dedi.