27 Kasım 2009 Cuma

Türkiye'den İran'a jest

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), İran'ı bir uranyum zenginleştirme tesisini gizlice inşa ettiği gerekçesiyle kınayan tasarıyı onayladı. Türkiye'nin çekimser kalması İran'a jest olarak yorumlandı.

UAEK yönetim kurulunun, kurumun Viyana'daki merkezinde dün başlayan olağan toplantısına bugün de devam edildi. Toplantının sabah oturumunda, İran'ın nükleer programına yönelik olarak Almanya'nın sunduğu yeni karar tasarısı oylandı.

Almanya'nın hazırladığı ve UAEK yönetim kurulunda bugün kabul edilen karar tasarısında, İran'ın Kum kentinde uranyum zenginleştirmek üzere inşa ettiği yeni nükleer tesisin varlığını UAEK'ya geç bildirdiğine işaret edilerek, İran'a yaptırım uygulanması için konunun BM Güvenlik Konseyine havale edilmesi talep ediliyor. UAEK ayrıca Iran'ın nükleer projesini derhal durdurmasını da talep etti.

Tasarı, yaklaşık dört yıldır İran'a karşı onaylanan ilk karar tasarısı olma niteliğini taşıyor. Karar tasarısı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu yönetim kurulu asil üyelerinden 34'ünün katıldığı oylamada, 25 lehte oyla kabul edildi.

Oylamada 3 üye ülkenin aleyhte oy kullandığı, 6 ülkenin de çekimser kaldığı bildirildi. Türkiye de oylamada çekimser kaldı. ABD karşıtlığı ile bilinen Küba ve Venezüela ile Malezya ret oyu kullanırken, Türkiye’nin dışında oylamada çekimser kalan diğer ülkeler Afganistan, Mısır, Pakistan ve Güney Afrika oldu. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın geçtiğimiz günlerde ziyaret ettiği Brezilya'nın da çekimser oy kullanması ise dikkat çekti. Yönetim kurulunda asil üye olarak yer alan Azerbaycan, oylama sırasında salonda bulunmadığı için oylamaya katılmadı.İran konusunun ele alınacağı Başkan Obama ile Başbakan Erdoğan'ın 7 Aralık'taki görüşmesi öncesinde Türkiye'nin BM'de yapılan kritik oylamada çekimser kalmasıyla Ankara İran'a kınama kararını ne destekleyerek ne de karşı çıkarak Batı ile Tahran arasında dengeli bir pozisyon almış oldu.Tasarıya, İran'a yönelik yaptırımlara set çeken Rusya ve Çin'in destek vermesi dikkat çekti. Ancak bunun Rusya ve Çin'in yaptırım konusundaki tutumunu değiştirecekleri anlamına gelip gelmediği bilinmiyor.

Eylül'de İran'ın ikinci bir uranyum zenginleştirme tesisine sahip olduğu ortaya çıkmıştı. Tahran, İran'ın düşük zenginlikli uranyumunun yakıta dönüştürülmek üzere deniz aşırı ülkelere gönderilmesini öngören ABD destekli planı kabule yanaşmıyor.