5 Haziran 2009 Cuma

ESKİMOLARIN YÜREĞİ ‘SOL’DA ATTI

Grönland bağımsızlığa bir adım daha yaklaştı. Parlamento seçimlerinden zaferle çıkan ayrılık yanlısı sosyalistler Sosyal Demokratların otuz yıllık mutlak iktidarına son verdi
Danimarka'ya bağlı yarı özerk Grönland'da yapılan parlamento seçimlerini bağımsızlık yanlısı sosyalistlerin partisi İnuit Toplumu (İnuit Ataqatigiit-IA) kazandı. 30 yıldır iktidarda olan Sosyal Demokrat hükümeti yenilgiye uğratan IA, 4 yıl önceki seçimlere göre desteğini ikiye katlayarak yüzde 44 oranında oy aldı. Grönland Başbakanı Hans Enoksen'in 1979 yılından beri iktidarda olan Sosyal Demokrat Partisi Siumut'un ise yüzde 26 oy aldığı açıklandı. IA'nın 31 üyeli parlamentoda hükümeti kurmak için küçük partilerin desteğini alması gerekiyor. Seçim zaferinin belli olmasından sonra IA lideri Kuupik Kleist, Grönland'ın başkenti Nuuk'da taraftarlarına yaptığı konuşmada, "Grönland bunu hak ediyor" dedi. 1775'te Danimarka tarafından sömürgeleştirilen Grönland, 1953'te eyalet haline getirildi, 1979'da ise yarı özerkliğe kavuştu. Siumut, kasımda Danimarka ile ilişkilerin zayıflamasını öngören referandumun kabul edilmesinden sonra erken seçim kararı almıştı. Referandumla kabul edilen yeni düzenlemeler 21 Haziran'da yürürlüğe girecek. 21 Haziran'dan sonra İnuit dili Grönlandca resmi dil olacak, yerel polis gücü, mahkemeler ve sahil güvenlik kademeli olarak Grönland hükümetinin denetimine verilecek.
Yeni düzenlemeler, Danimarka ile petrol gelirlerinin paylaşımı konusunda yeni kuralları belirlemek için görüşmelere bu ay başlanmasını da içeriyor. Kopenhag hükümeti, ada ekonomisinin ihtiyaçlarının üçte ikisini sağlıyor, ayrıca adanın savunma ve dış politikasının kontrolünü elinde tutuyor, Danimarka Kraliçesi Margrethe ise devletin başı sayılıyor.Erken seçimler Siumut'un önde gelen yöneticilerinin kamu parasını özel harcamaları için kullandığının ortaya çıkmasıyla başladı. Eski İçişleri Bakanı Jens Napaattooq, mükelleflerin 24 bin dolarını kişisel harcamaları için kullandığı gerekçesiyle mahkum edildi ve 4 ay hapis cezası aldı.
Parti içi iktidar kavgasına da sahne olan Siumut'ta eski Maliye Bakanı Alega Hammond, Enoksen'in parti liderliğinden ayrılması için çalışmıştı.