Rusya ile ABD arasında soğuk savaş rüzgarlarının esmesine neden olan, ABD’nin ‘İran’dan gelebilecek tehditlere karşı Avrupa kıtası ve ABD’nin güvenliğini sağlamak’ bahanesiyle Doğu Avrupa’ya yapmayı planladığı...
Rusya ile ABD arasında soğuk savaş rüzgarlarının esmesine neden olan, ABD’nin ‘İran’dan gelebilecek tehditlere karşı Avrupa kıtası ve ABD’nin güvenliğini sağlamak’ bahanesiyle Doğu Avrupa’ya yapmayı planladığı füze kalkanı ile ilgili ABD yönetiminin kararını önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor.
Eski ABD Başkanı George W. Bush döneminde geliştirilen Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne yerleştirilecek füze ve radar sistemi ile ilgili ABD’nin programını erteleyeceği kaydedildi. Rusya ile yeni sayfa açma çabasında olan ABD Başkanı Barack Obama yönetimi, yedi aydır füze kalkanı programını gözden geçiriyordu.
ABD’de yayımlanan Wall Street Journal gazetesi, ABD yönetiminin Bush yönetiminin Avrupa’ya füze kalkanı kurulması planlarını rafa kaldıracağını yazdı. Gazete, adını açıklamadığı eski ve şimdiki ABD’li yetkililere dayanarak yayımladığı haberde, bu kararın, ABD’nin ‘İran’ın uzun menzilli füze programında tahmin edildiği gibi hızlı ilerleme kaydedilmemesinin ABD ve Avrupa başkentlerine yönelik tehdidin derecesini azalttığı’ hükmüne dayandırılacağını kaydetti. Haberde, bu konudaki çalışmaların en erken gelecek hafta tamamlanmasının beklendiği belirtildi.
Haberde, Obama yönetiminin, İran gelecekte uzun menzilli füzelerde gelişme kaydettiği takdirde Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde füze savunma sistemi planlarının yeniden başlatılması seçeneğini açık bırakmasının beklendiği ifade edildi. Gazete, füze kalkanı planlarının rafa kaldırılması kararının, ABD’nin Rusya ile ilişkilerini geliştirme çabalarıyla ilgili endişelerin dile getirildiği Doğu Avrupa’da rahatsızlık yaratabileceğini de yazd. Obama’nın askeri danışmanı Mike Mullen yaptığı açıklamada yedi aylık çalışma sonunda oluşan raporun son aşamasına gelindiğini söyledi. Bush yönetiminin 2013 yılına kadar aktif hale getirmeyi planladığı füze kalkanı, Moskova’yı da tedirgin ediyor.
RUSYA KARARDAN MEMNUN
Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin füze kalkanı programını askıya alma kararından memnun olduklarını, konu ile ilgili resmi açıklamayı beklediklerini söyledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, yaptığı açıklamada, “Basında yer alan bilgilerin doğrulanmasını bekliyoruz. Böyle bir karar, ABD ile ilişkilerin gelişimine önemli katkı sağlayacaktır” dedi.
ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in üst düzey yetkililerle birlikte ortak bir basın toplantısı düzenlemesi ve füze kalkanı ile ilgili tartışmalara da açıklık getirmesi bekleniyor.
Washington’un kararını Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in gelecek hafta Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantısı ve G20 ekonomi zirvesine katılmak üzere bu ülkeye yapacağı ziyaretten önce açıklaması öngörülüyor.
TÜRKİYE PLANIN PARÇASI MI
Washington’un alternatif olarak Rusya sınırı yerine, İran’a daha yakın bir bölgeye ve daha kısa menzili olan bir başka sistemin kurulması ile ilgili değerlendirmelerde bulunduğu da kaydediliyor. Washington’un yeni bölge arayışlarında Türkiye’nin de adı geçerken, körfez ülkeleri de listede yer alıyor.
Polonya’da yayımlanan Wyborcza gazetesi, Washington’da bazı kaynaklara dayanarak yayımladığı haberde, Obama yönetiminin Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde füze kalkanı sistemi kurmaktan vazgeçtiğini, bunun yerine Türkiye veya İsrail’i düşündüğünü yazdı. ABD ve Polonya, füze kalkanı öngören anlaşmayı 2008 yılında imzaladılar.
Rusya, ABD’nin Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da füze kalkanı kurmasına karşı çıkıyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, ABD ve Rusya’nın füze kalkanı konusunda anlaşmadıkları takdirde, Moskova’nın İskender füzelerini Kaliningrad bölgesine konuşlandıracağını söyledi. ABD’nin füze kalkanı planında Polonya’ya 10 füze avcısı ve Çek Cumhuriyeti’ne bir radar sistemi kurulması bulunuyor.
OBAMA, ÇEK BAŞBAKANI ARADI
ABD Başkanı Barack Obama’nın, füze kalkanı planını görüşmek üzere Çek Cumhuriyeti Başbakanı Jan Fischer’i telefonla aradığı bildirildi. Çek hükümeti sözcüsü Roman Prorok, yaptığı açıklamada, Obama ve Fischer’ın önceki gün telefonla görüştüğünü söyledi, ancak görüşmenin ayrıntılarını açıklamadı. Sözcü, Fischer’ın görüşme konusunda Devlet Başkanı Vaclav Klaus’u bilgilendirdiğini belirtti.
Öte yandan, üst düzey bir Polonyalı yetkili, ABD’nin füze kalkanı planı uyarınca Polonya’ya füze avcı sistemleri kurmayacağına dair ciddi ihtimallerin bulunduğunu söyledi. Bu plandan sorumlu Polonya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Andrzej Kremer, yaptığı açıklamada, planın gözden geçirilmesi çalışmalarının henüz tamamlanmadığını bildiklerini belirtti. Kremer, Savunma Bakanı Yardımcısı Stanislaw Komorowski ve kendisinin 10 gün içinde ‘neler olduğunu öğrenmek için’ Washington’a gideceklerini kaydetti.
(DIŞ HABERLER)
