CHP'li Onur Öymen'in, Kürt açılımında kullanılan Atatürk'ün "yurtta sulh, cihanda sulh" sözünün, böyle bir barış girişimine uymayacağını ima ederek Dersim örneğini vermesi, Atatürk'ün "yurtta sulh" konusundaki gerçek görüşlerinin merak edilmesine yol açtı. Bize okullarda okutulan "resmî" Atatürk portresinin dışında bir başka Atatürk portresi daha olabileceği düşüncesiyle, bu konuda titiz araştırmalar yapmış ve Ama Hangi Atatürk? adıyla bu konuda çok kapsamlı bir kitabı yayımlanmış olan ülkenin önde gelen entelektüellerinden Taha Akyol, Neşe Düzel'e Atatürk döneminin bilinmeyenlerini anlattı.ÖNCE TÜRKİYELİLER SONRA YÜCE TÜRK MİLLETİ
"Atatürk sorunların çözümünde daha çok askeri metotlara alışkın olduğu için radikaldir. 'İdare-i maslahatçılar, esaslı inkılâpçı olamazlar' diye sözü var Atatürk'ün. Büyük Taarruz'a hazırlanırken, 'Türkiyeliler' diye konuşan Mustafa Kemal, İzmir'i aldıktan sonra beyanatına, 'büyük ve asil Türk milleti' diye başladı. Kemalizm halka dayanan bir rejim değildi. Demokrasi değildi. Rejimin halka değil silaha dayandığını Kemalist Yakup Kadri de, Falih Rıfkı da söyledi."
KURTULUŞ SAVAŞINA SOVYET DESTEĞİ İÇİN 'KOMÜNİZM' KANDIRMACASI
Akyol, Atatürk'ün Rus büyükelçisiyle arasında geçen diyaloğu da anlattı.
NEŞE DÜZEL: CHP'li Onur Öymen'in Atatürk dönemindeki Dersim katliamından söz etmesi, Atatürk'ün dönemini yeniden tartışmaya açtı. Onur Öymen, Atatürk'ün "yurtta sulh, cihanda sulh" sözünü değil, Dersim'deki uygulamalarını örnek almak gerektiğini söyledi. Böylece karşımıza söyledikleriyle yaptıkları çelişen bir Atatürk çıktı. Atatürk çelişkileri olan bir lider miydi?
TAHA AKYOL: Bütün liderler gibi Atatürk'ün de belirli bir dönemdeki sözü ve uygulamasıyla, bir başka dönemdeki sözü ve uygulaması arasında çelişkiler, birbirine zıt ifadeler ve davranışları vardır.
MECLİS'İNİZ HACILARLA DOLDU
Atatürk'ün hangi konularda çelişkileri vardı?
- Mesela Milli Mücadele'de Atatürk Abdülhamit'ten daha İslâmcıdır. Halkı etrafında toplamak için Abdülhamit'ten daha İslâmi bir dil kullanmıştır. Tamamen politik bir davranış bu. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı'nda dışarıdan yardım alabilmek için de Mustafa Kemal, hem İslâm'a hem sosyalizme oynadı. Hatta "ben komünistim" anlamında sözler söyledi. Lenin'in Ankara'ya gönderdiği büyükelçiye, "Biz zaferden sonra sizin gibi Bolşevik bir rejim kuracağız. Zaten bizim Meclis'imiz de halk tarafından seçildiği için Bolşevizm'e yakın" dedi. Büyükelçi, "Sizin Meclis'iniz hacılarla, hocalarla dolu. Proletarya yok orada. Nasıl Bolşevik olacaksınız?" deyince de, "Zaferden sonra ben onları temizleyeceğim" cevabını verdi.
ZAFER KAZANDIKTAN SONRA KAPİTALİST DİLLE KONUŞTU
Nitekim Anadolu'da kurulan rejim, Sovyet sistemine benzer tek partili totaliter bir rejim olmadı mı?
- Atatürk, Meclis'i, kendi tayin ettiği üyelerden oluşturdu ama bunu proletaryayı iktidara getirmek ve Bolşevizm'i kurmak için değil, Kemalist rejimi kurmak için yaptı. Atatürk'ün bir politikacı olduğunu dikkate almak lazım. Yoksa Atatürk'ün dünya görüşü kapitalizme çok yakındır. Milli Mücadele devam ederken, Amerikalılara Chester imtiyazını verdi. Eskişehir'den Musul'a kadar bir demiryolu kurulacak, etrafındaki belli bir arazide de Amerikalılara petrol ve maden arama ve işletme hakkı verilecekti. Amerikalılar iktisadi bulmadıkları için bu imtiyazdan kendileri vazgeçtiler. Milli Mücadele sırasında genellikle sosyalist terminolojiyi kullanan Atatürk, zafer kazandıktan sonra kapitalist bir dille konuştu.