IMF ile yeni bir stand by anlaşması yapmaya hazırlanan hükümet, 2009 yılı bütçesinde mal ve hizmet alımları ile yatırım giderlerinde 3.6 milyar YTL kesinti yaptı.
Bütçede mal ve hizmet alımlarıyla yatırım ödeneklerine ilişkin kesinti, 2009 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısının TBMM Genel Kurulundaki görüşmeleri sırasında AKP'liler tarafından verilen önergeyle yapıldı. Tedavi ve cenaze giderleri ile Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü hariç olmak üzere genel bütçeli idarelerin mal ve hizmet alım giderlerinde ve Tarım Bakanlığının destekleme ödeneklerinde yüzde 10 oranında kesinti yapıldı. Adalet, Milli Eğitim, Sağlık Bakanlıkları ile Karayolları ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüklerinin yatırım harcamaları ile Ulaştırma Bakanlığının Demiryolları, Limanlar, Havalimanları (DLH) Genel Müdürlüğüne ayırdığı yatırım ödeneklerinin yüzde 16.5'i iptal edildi. Yapılan kesintilerin toplam tutarı 3.6 milyar YTL'yi buldu.
Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek'in verdiği bilgiye göre, kabul edilen önergeyle yapılan kesintiler şöyle:
- Mal ve hizmet alım giderlerinde yapılacak yüzde 10 kesinti: 705.3 milyon YTL
- Tarımsal destekleme ödeneklerindeki yüzde 10'luk kesinti: 548.7 milyon YTL
- Köy Hizmetlerinden dolayı il özel idareleri ve belediyelere transferler karşılığı: 500 milyon YTL
- Yatırım harcamalarında yapılan yüzde 10'luk kesinti: 1.8 milyar YTL.
Yatırım harcamalarındaki kesintinin 485.5 milyonu Karayolları Genel Müdürlüğü, 761.7 milyonu DSİ, 248.2 milyonu Milli Eğitim Bakanlığı, 138 milyonu Ulaştırma Bakanlığı, 132.6 milyonu Sağlık Bakanlığı, 41.8 milyon YTL'si ise Adalet Bakanlığı yatırımlarınn yapılacak.
-Bütçe gerçekçi hale geldi-
Bakan Şimşek, 12 Eylülden bu yana dünyanın derinleşen bir krizle karşı karşıya olduğunu, bunun sadece Türkiye'ye özgü bir olay olmadığını, tüm dünyada üretimde, istihtamda, ihracatta daralma yaşandığını belirtti. Şimşek, "Bu önlemler bütçeyi daha gerçekçi hale (yeni şartları yansıtacak şekilde) getirmek için yapıldı. Gelirlerimizi kontrol edemeyiz ama giderlerimizi kontrol edebiliriz" dedi.
IMF ile program yapan tek ülkenin Türkiye olmadığını ifade eden Şimşek, 12 eylülden bu yana çok sayıda ülkenin IMF ile program yaptığını ifade eden Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"IMF ile program yapılacaksa ülkemizin menfaatlerine bakarız. Türkiye'de özel sektörün en büyük kaygısı ne, dış kredi imkanları bulacak mıyız, bulamayacak mıyız? Türkiye tasarruf açığı olan bir ülkedir. Küçülme dönemleri hariç Türkiye'nin her zaman cari açığı olmuş. Bugün yaptığımıza benzer değişiklikler 2007 ve 2001 yılında da yapıldı.
IMF hiç bir şekilde şu şu kalemlerden şu kesintiyi yapın diye bir şey dikte edemez. Onlar şu ölçekte tedbir lazım der. Göreceksiniz bu dönemin sonunda tedbirlerin miktarı, bugüne kadar yapılan hiç bir programla karşılaştırılamayacak kadar düşük olacak.
Kamu harcamaları üçüncü çeyrekte artmasaydı belki Türkiye eksi büyüyecekti. Küçük de olsa artı büyüdü.
2009 yılına ilişkin dış finansman kaygılarını giderebilirsek üretimde, istihdamda, ihracatta muhtemel azalışı sınırlarız Ama hiç bir ülke bu krizin etkilerine bağışık değildir. Talep azalıyorsa üretim de istihdam da azalır. Amaç, bunun sınırlı bir şekilde Türkiye'ye yansımasını sağlamaktır."
-MİLLETİN ÜMÜĞÜNÜ SIKIYORSUNUZ -
Önergenin oylamasına geçilmeden söz alan MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, Hükümetin, bütçenin samimiyetini ve gerçekçiliğini yok ettiğini belirterek, bunun Meclise sunulan makro ekonomik göstergelerin tümünü bozacak nitelikte olduğunu ileri sürdü. Vural, AKP’li milletvekillerinin kendisine tepki göstermesi üzerine, "Milletin ümüğünü sıkıyorsunuz" dedi. Önergeye tepki gösteren muhalefet partilerinin grup başkanvekilleri, bununla, bütçede yaklaşık 3 milyar YTL’lik daralmaya gidildiğini ifade ettiler. (aa)
