TÜİK, asgari ücretin 719 YTL olmasını önerdi. Patronlar karşı çıkarken, Türk-İş bunun altına düşmeyeceğini bildirdi
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun (AÜTK) üçüncü toplantısına, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hacettepe Üniversitesi’nin yaptığı araştırmaya dayanarak asgari ücret için net 707 YTL ile 719 YTL rakamlarını getirdi. Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nihat Yurdakul, “TÜİK’in önerilerinin altında bir rakamın telaffuz edilmesi halinde masadan çekileceklerini” söyledi. TİSK ise TÜİK’in önerisini yüksek bularak, yüzde 4-4.5 zam yapılmasını istedi. Komisyon, kararın çıkması beklenen dördüncü toplantısını, 25 Aralık Perşembe günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda yapacak.
1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere Çalışma Genel Müdürü Fikret Şöhret başkanlığında yapılan toplantıya, Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nihat Yurdakul başkanlığındaki Türk-İş heyeti, TİSK Yönetim Kurulu Üyesi Ali Nafiz Konuk başkanlığındaki TİSK heyeti, bakanlık bürokratları ile TÜİK, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Hazine Müsteşarlığı temsilcileri katıldı.
Toplantı öncesinde konuşan Fikret Şöhret, toplantıda tarafların TÜİK, DPT ve Hazine Müsteşarlığı’nın geçen toplantıda sunduğu raporlara ilişkin değerlendirmelerinin ve TÜİK’in Hacettepe Üniversitesi’nden aldığı veriler üzerinden sunacağı asgari ücret rakamlarının tartışılacağını belirtti. Bir önceki toplantıda bölgesel asgari ücret önerilerinin kabul edilmeyip, “tüm ülkede tek bir asgari ücretin belirlenmesi” konusunda oy birliğine vardıklarını aktaran Şöhret, 4. toplantıda yeni asgari ücreti belirlemeyi hedeflediklerini bildirdi. TİSK Temsilcisi Ali Nafiz Konuk ise önceliklerinin “mevcut asgari ücretin korunması” olduğunu ve “bunun üstüne ne koyabiliriz”in tartışılması gerektiğini savundu.
Türk-İş: Masadan çekiliriz
İki saati aşkın süren toplantının ardından işveren ve hükümet temsilcileri bir açıklama yapmazken, Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nihat Yurdakul gazetecilerin sorularını yanıtladı. TÜİK’in sunduğu 719 YTL’lik rakamın Türk-İş’in açlık sınırı hesaplarıyla paralellik gösterdiğini, bu nedenle bu rakamları olumlu karşıladıklarını belirten Yurdakul, bu rakamın üzerinden büyüme, refah payı, enflasyon farkı gibi taleplerde bulunabileceklerini ifade etti. Yurdakul, “720 YTL’nin altında bir rakamı müzakere etme niyetinde değiliz. Olumsuzlukların faturası çalışanlara, asgari ücretlilere çıkarılmamalı. Krizi atlatmanın bir ayağı da asgari ücretin iç piyasayı canlandıracak bir şekilde belirlenmesidir. TÜİK’in rakamları kabul görmez ve TİSK alışılmış yaklaşımlarını sürdürürse, biz bu oldubitti içinde yer almayız, masadan çekiliriz” diye konuştu.
AÜTK’nın 4. ve karar toplantısı ise 25 Aralık Perşembe günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda yapılacak. Belirlenecek rakamın Çalışma Bakanı Faruk Çelik tarafından açıklanması bekleniyor.
Öte yandan, edindiğimiz bilgilere göre TÜİK, beslenme içi ve beslenme dışı harcamaları baz alarak 707 YTL ve 719 YTL şeklinde iki rakamı komisyona sundu. TİSK’in bu rakamları yüksek bulduğu, bunun yerine mevcut asgari ücrete yüzde 4-4.5 arası bir zam önerdiği belirtildi. Türk-İş’in ise TÜİK’in telaffuz ettiği rakamları olumlu karşıladığı ve bu rakamların altında bir asgari ücretin komisyonda tartışmaya açılması halinde müzakerelere devam etmeyeceğini beyan ettiği ifade ediliyor. TÜİK’in önerilerinin hayata geçip geçmeyeceği ise 4. toplantıda netleşecek. (Ankara/EVRENSEL)
Asgari ücretli yıllardır kaybediyor
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından hazırlanan rapora göre ücret artışlarının düşük olması nedeniyle son 2 yılda işçiler reel olarak kayıp yaşadı. DPT, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda değerlendirilmek üzere sunduğu raporda, ücretli kesim içerisinde reel olarak kaybı en fazla olan grubu asgari ücretliler oluşturdu. Asgari ücret, 2006 ve 2007 yıllarını reel olarak kayıpla kapattı. Asgari ücretteki reel gerileme 2006’da yüzde 0.9, 2007’de yüzde 0.7 oldu.
Ücretler İşsizlik Fonu’ndan...
Krizdeki 10 şirketin işçilerinin ücretleri İşsizlik Fonu’ndan ödenecek. Şu ana kadar 146 şirket, İşkur’a başvurarak ücretlerin Fon’dan ödenmesini istedi
İncelemesi tamamlanan 10 firmadaki çalışanlar, 1 Ocak’tan itibaren aylık 320 ile 510 YTL arasında değişen kısa çalışma ödeneği almaya başlayacak. Çalışanların ücretleri kısmen ya da tamamen üç ay süreyle devlet tarafından ödenecek. Alınan bilgilere göre söz konusu şirketlerdeki toplam çalışan sayısı yaklaşık 2 bin. Şu ana kadar 146 şirket, Türkiye İş Kurumu’na (İşkur) başvurarak maaşların devlet tarafından ödenmesini istedi. Başvuru yapan 146 şirkette de toplam 50 bine yakın işçi çalışıyor.
Söz konusu ödeneği kullanmak isteyen firmaların isimleri ‘zor durumda oldukları ifşa edilir’ gerekçesiyle gizli tutuluyor. Gerçekten ihtiyacı olan mı, yoksa fırsatçı ya da hükümete yakın bir şirketin mi fondan yararlanacağı sorularının cevabı da böylece gizli kalmış oluyor.
Yetkililer, çalışma ödeneği konusunda prosedürün işleyişini ise şöyle anlatıyor: “Firmalar İşkur’a başvuruyor, ardından kurum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildiriyor. Bakanlık müfettişlerinin yapacağı incelemeden sonra, ekonomik kriz sebebiyle zor duruma düştüğü kanaatine varılan şirketin ödenekten yararlanması sağlanıyor.”
Ekonomik kriz dönemlerinde sigorta görevi yapan bu fon, işverenin çalışma sürelerini azaltması ya da geçici olarak durdurması halinde devreye giriyor. Bu durumda işçiye, çalışamadığı sürenin ücreti devlet tarafından ödeniyor. Örneğin şirket yönetimi, ayda 30 gün çalıştırdığı işçisini, işlerin azalması sebebiyle 10 gün çalıştırmak isterse, kalan 20 günün ücreti İşsizlik Fonu’ndan ödeniyor. Patronun işi tamamen durdurması durumunda da üç ay süreyle çalışanın ücreti fondan veriliyor.
Süre uzatılıyor
Öte yandan halen üç ay olan kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresi de 6 aya çıkarılacak. Böylece krizden etkilenen firmalara, daha uzun süreli korunma sağlanmış olacak.
Kriz döneminde kısa çalışma ödeneğinden işçi ve işverenin faydalanabilmesi için çalışma süresinin en az üçte bir oranında azaltılması gerekiyor. Kısa çalışma ödeneği, en az dört hafta, en fazla üç ay süreyle ödeniyor. Ekonomik kriz sebebiyle işçilerin çalışma sürelerini azaltan veya faaliyetini tamamen durduran patron, bu durumu Türkiye İş Kurumu’na bildirmekle yükümlü. Bu durumda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, inceleme yaparak ‘uygunluk tespitinde bulunuyor. Bakanlık müfettişlerinin küresel finans krizi sebebiyle zor duruma girdiği kanaatine varması halinde ise kısa çalışma ödeneğine karar veriliyor. Bu haktan yararlanabilmek için iş yavaşlatma ya da durdurmanın en az 1 ay sürmesi gerekiyor. Uygulamadan yararlanmak isteyenlerin, kısa çalışma ödeneği bildirgesi ile Türkiye İş Kurumu’na başvurması gerekiyor. Ödenek, kısa çalışmadan etkilenen işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonuna kadar ödeniyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
Kurulan şirket sayısı azaldı
Kurulan şirket ve kooperatif sayısı kasım ayında yüzde 37 azalarak 3 bin 88’e, kurulan ticaret unvanlı işyeri sayısı ise yüzde 28.7 azalarak 3 bine düştü. Kurulan şirket ve kooperatif sayısı ocak-kasım döneminde yüzde 10 azalışla 46 bin 327’ye geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kurulan kapanan şirket ve kooperatifler ile ticaret unvanlı işyerlerine ilişkin kasım ayı istatistiklerini açıkladı. Buna göre kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre kurulan şirket ve kooperatif sayısı, yüzde 37 azalarak 4 bin 904’ten 3 bin 88’e inerken, kapanan şirket ve kooperatif sayısı, yüzde 14.8 azalışla 751’den 640’a geriledi. Geçen ay yeni kurulan 3 bin 88 şirketin 1149’u İstanbul, 366’sı Ankara, 181’i İzmir ve 1392’si diğer illerde yer aldı.
Kurulan ticaret unvanlı işyeri sayısı, kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28.7 azalarak 4 bin 209’dan 3 bine düştü. Kapanan ticaret unvanlı işyerleri sayısı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.3 azalarak, 2 bin 7’den 1880’e geriledi. Bu ayda yeni kurulan 3 bin ticaret unvanlı işyerinin 1219’u İstanbul, 405’i Ankara, 99’u İzmir ve 1277’si diğer illerde yer aldı. Kurulan ticaret unvanlı işyeri sayısı, ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.1 azalarak 43 bin 707’ye inerken, kapanan ticaret unvanlı işyeri sayısı da yüzde 65 artarak 35 bin 227’ye çıktı.