PKK'nin ilan ettiği eylemsizlik kararına rağmen Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK), Şırnak, Siirt, Tunceli, Van, Diyarbakır ve Mardin kırsal alanlarında HPG'ye yönelik kapsamlı operasyonları sürüyor. 13 Nisan'da başlayan çatışmasızlık kararının ardından geçen 5 aylık süreç içerisinde TSK tarafından 99'u kara, 21'i hava operasyonu olmak üzere toplam 120 operasyon düzenledi. Operasyonlarda 52 HPG'li, 30 asker ve 8 köy korucusu olmak üzere toplam 90 kişi hayatını kaybederken, bu süre içinde 13 sivil vatandaş da mayına basarak yaşamını yitirdi.
PKK'nin 13 Nisan'dan başlayarak aldığı eylemsizlik kararına rağmen TSK tarafından sürdürülen operasyonlar yoğunlaşarak devam ediyor. PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın çözüme yönelik açıklayacağı yol haritası, ardından hükümetin 'Kürt açılımı' ile aydın, yazar, sendika, gazeteci ve sivil toplum örgütlerinin de katıldığı tartışmalarla başlayan olumlu hava, bölgede yoğunlaşarak süren askeri operasyonların önüne geçemedi. Özellikle Başbakan Tayip Erdoğan'ın grup toplantısında 'Artık analar ağlamasın' şeklinde yaptığı açıklamasının ardından, bölgede süren askeri operasyonların biteceğine yönelik umut yaratırken, hız kesmeden süren askeri operasyonlar yeni umutlara gölge düşürüyor ve analar ağlamaya devam ediyor. PKK'nin aldığı eylemsizlik kararından bu yana bölgede 99 kara, 21 hava olmak üzere toplam 120 askeri operasyon gerçekleştirildi. Yapılan operasyonların sonucunda 52 HPG'li, 30 asker ve 8 köy korucusu olmak üzere toplam 90 kişi hayatını kaybetti. 13 sivil vatandaş ise şüpheli mayın patlamaları sonucu yaşamını yitirdi.
Operasyonlar genişleyerek sürüyor
1993, 1995, 1998, 1999 ve 2006 tarihlerinde 6 kez ateşkes ilan eden PKK, 13 Nisan'da aldığı eylemsizlik kararına rağmen bölgede artan askeri operasyonlar bölge halkını kaygılandırıyor. Hükümetin önce 'Kürt açılımı' dediği, ardından 'Demokratik açılım' ve en son MGK toplantısının ardından 'Terörü bitirme projesi' olarak yankı bulan projeleri, bölgede artan askeri operasyonlarla Kürt sorunun askeri yöntemlerle çözüleceği yönünde yorumlara yol açıyor. HPG tarafından 13 Nisan'da başlayan eylemsizlik kararına rağmen, Şırnak'ta yoğunlaşan, Diyarbakır, Hakkari, Siirt, Mardin, Tunceli ve Van'ın da aralarında bulunduğu birçok ilde süren askeri operasyonlara ilişkin gün gün bilançoyu internet sitesinde yayınlayan TSK'ın verilerine göre, şu ana kadar 30 asker, 8 köy korucusu ve 13 sivil vatandaş hayatını kaybetti. Medya Savunma Alanlarına yönelik olarak da top atışları ve hava operasyonu yapılırken, bu operasyonlar sonucu 5 HPG'li hayatını kaybederken, sivillere ait birçok yerleşim yeri ve bahçe zarar gördü, onlarca hayvan da telef oldu. HPG'nin, çatışmasızlık süresinin başlamasıyla 15 Temmuz'a kadar yayınladığı bilançoya göre, yapılan hava ve kara operasyonları sonucu aralarında Botan Eyalet yönetimi ve Bölge komutanı Şervan Sason, Bölge komutanı Celal Çelê, YJA STAR Askeri Konsey Üyesi Beritan Hevî, Amed Bölge Komutanı Ali Gever'in de aralarında bulunduğu 38 HPG'li hayatını kaybetti.
15 Temmuz'dan bugüne kadar süren operasyonlar sonucunda da 14 HPG'li yaşamını yitirerek, hayatını kaybeden HPG'li sayısı 52'ye çıktı. HPG'nin ANF'de yayınlanan açıklamalarına göre, HPG güçlerinin herhangi bir eylem yapmadığı ve buna rağmen kendilerine yönelik askeri operasyonların artığına dikkat çekildi. Yine yaşamını yitiren çoğu askerin mayın patlaması sonucu hayatını kaybettiğine vurgu yapılırken, HPG meydana gelen patlamaları üstlenmeyerek, barış sürecinin provoke edilmeye çalışıldığını savundu.
Şırnak'ta askeri alanlarda şüpheli patlamalar
Operasyonların devam ettiği alanlarda ve askeri bölgelerde meydana gelen patlamalar nedeniyle bir ay içerisinde Uludere (Qilaban), Beytüşşebap (Elkê) ilçelerinde ve Şırnak merkezde en az 3 korucu 4 sivil vatandaş yaşamını yitirirken, 5 korucu, 2 asker, 9 sivil vatandaş ise yaralandı. Patlamalar özellikle askerler tarafından mayınlanmış alanlarda meydana gelmesi dikkat çekerken, sivillere yasak olan bölgelerde meydana gelen patlamalarda sivillerin hedef olması ise kuşku uyandırıyor. Yine Şırnak'ta baraj yapımında çalışan işçileri taşıyan aracın mayına çarpması sonucu 4 işçi hayatını kaybetti 9 işçi ise yaralandı. HPG olayı üstlenmezken, yaralı işçiler yaptıkları açıklamalarda patlamanın yaşandığı bölgede özel harekat timlerinin olduğunu ve patlamanın şaibeli olduğunu ifade etmişti. 5 Mayıs günü Siirt'e bağlı Şirvan İlçesi'nde Jandarma Özel Harekat birliğe yönelik olarak taciz ateşi açılması sonucu 1 askerin öldüğü iddia edilmişti. Bu olay da HPG'lilere yüklendi. Ancak HPG yaptığı açıklamada, olayla ilgilerinin olmadığını ve bir provokasyon olduğunu bildirdi. 10 Mayıs günü Rubarok'a bağlı Harran Köyü'ne yönelik olarak askerlerin açtığı ateş sonucu küçük bir kız çocuğu yaralandı.
Faili meçhul cinayetler ve yargısız infazlar hortladı
Sıklaşan operasyonların yanında, bölgede 1990'lı yıllarda birçok faili meçhul cinayette ismi geçmiş, JİTEM tetikçiliği yapmış ve JİTEM elemanı olarak çalışan birçok kişinin yeniden bölgeye gönderildiği yönündeki iddialar, meydana gelen olaylarla giderek güçlendi. JİTEM'cilerin yapılan operasyonlara katıldığı ve HPG'lilerin kıyafetlerini giyerek köyleri dolaştığı ve kendilerini köylülere HPG'li olarak tanıtarak sivil halk arasında istihbarat sağladığı ileri sürülüyor. Özellikle Diyarbakır, Şırnak ve Siirt'in kırsal kesimlerinde yoğun şekilde yaşanan bu tarz olaylar köylüleri tedirgin ediyor. Bununla beraber bölge illerinde meydana gelen şaibeli ölümler de kuşku uyandırıyor. 1990'lı dönemlerde 17 bin kişinin katledildiği faili meçhul cinayetler ve yargısız infazlar son 5 ay içinde tekrar gündeme geldi. Necmi Ölmez ile Ferhat Erdiş adlı DTP'lilerin 25 Temmuz günü Şırnak'ın Beytüşşebap İlçesi'ne bağlı Beşağaç ve Gündüzlü köyleri arasında araçlarından indirilerek infaz edilmesi oldu. Cinayetin ardından elde edilen bulgular ve köylülerin ifadeleri doğrultusunda, Ölmez ve Erdiş'in bölgede yıllardır faaliyet yürüten ve çok sayıda kişinin öldürülmesinden sorumlu tutulan Hançer Timi tarafından katledildiği belirtildi. Yine 27 Temmuz günü Iğdır'da, Merkez Yedi Kasım Mahallesi'nde silahsız HPG'li Ali Şex Muhammed içinde bulunduğu araçta polis tarafından yargısız infaz edilmişti. Genelkurmay'ın internet sitesinde infaz edilen HPG'li ile ilgili herhangi bir bilgi verilmemesi ise dikkat çekti.
Orman yangınları binlerce hektarlık alan kül oldu
Bölgede süren askeri operasyonlarla birlikte meydana gelen orman yangınları, binlerce hektarlık alanı yok etti. Mardin'de Bagok, Şırnak'ta Cudi ile Gabar ve Tunceli'nin ormanlık alanları, top, havan ve obüs atışları sonucu çıkan yangınlarda binlerce hektarlık alan yok oldu. Her yıl olduğu gibi bu yıl da çıkan ormanlık yangınlarına sessiz kalan yetkililer yangınlara müdahale etmezken, yangını söndürmek isteyen köylüler güvenlik gerekçesiyle askerler tarafından izin verilmedi. Yine gün gün operasyon ve çatışma bilançolarının verildiği TSK'nın internet sitesinde, meydana gelen orman yangınlarına ilişkin bilgilerin yer almaması dikkat çekiyor.
Güvenlik Bölgesi ilan edilen alanlara giriş çıkışlar yasaklandı
Yıllardır bölgede uygulanan OHAL'in kaldırılmasının ardından yerine geçen Güvenlik Bölgeleri' ile yayla, mezra ve birçok alanlara giriş çıkışlar yasaklandı. Şırnak, Siirt, Van, Hakkari ve Tunceli'nin gibi bölge illerinde birçok mezra 'Güvenlik bölgesi' ilan edildi. Süresi dolan bölgelerin ise süreleri tekrar uzatıldı. Geçici güvenlik bölgesi ilan edilen alanlar en çok o bölgede yaşayan köylüler ve yaylacıları zor durumda bırakıyor. Bölgede önemli geçim kaynaklarından biri olan hayvancılık giriş çıkış yasakları nedeniyle bitme noktasına geldi. Yaylalara hayvanlarını çıkaramayan vatandaşlar üretim yapamaz duruma geldi. Hayvancılıkla uğraşan vatandaşların çoğu son yıllarda yasaklar nedeniyle hayvanlarını satmak zorunda kalıyor.
Sertaç KAYAR
HABER MERKEZİ-DİHA